‘Beweging speelt zich af in een context’

Gepubliceerd op: 21-7-2021

Zo past wetenschapper Paul zijn topsportkennis toe op militairen: ‘Beweging speelt zich af in een context’
Paul Schermers is bewegingswetenschapper. De kennis die hij in zeven jaar opdeed in de topsport gebruikt hij nu voor de training en opleiding van de Koninklijke Marechaussee en daar komt veel meer bij kijken.
Uw vakgebied in honderd woorden?
,,Als bewegingswetenschapper richt ik mij op het fysieke prestatievermogen van mensen. Ik doe onder andere onderzoek naar voeding, materiaal, herstel, klimatologische omstandigheden en overtraining. Die kennis kan worden toegepast in topsport, bij revalidatie en in mijn geval nu ook voor het Ministerie van Defensie.’’
Komend weekend beginnen de Olympische Spelen. Waar kunnen we zien dat er wetenschappelijke kennis wordt toegepast?
,,Bij alle Olympische sporten wordt gebruik gemaakt van wetenschap. Dat zie je op televisie vooral terug in het materiaal, bijvoorbeeld de baanwielrenfietsen de aerodynamische sokken of de nieuwe schoenzolen van carbon in de atletiek. Minder goed zichtbaar zijn de analyses bij teamwedstrijden. Zo wordt bij volleybalwedstrijden precies bijgehouden waar door wie wordt geserveerd en hoe de zogenoemde passlijnen zijn, zodat coaches tijdens de wedstrijd daar hun speelwijze op kunnen aanpassen. De meeste wetenschappelijke kennis wordt echter gebruikt in de training. Zo kunnen turners na een oefening zien hoe zij bijvoorbeeld de stand van hun voet moeten verbeteren voor de perfecte sprong.’’
Zijn er sporten beter en minder geschikt voor toepassing van wetenschappelijke kennis?
,,Voor sporten waarbij de prestatie wordt bepaald aan de hand van een tijd of afstand is redelijk te voorspellen welke prestatie voldoende moet zijn voor een medaille. Zo weet Dafne Schippers met redelijke zekerheid welke tijd ze in de finale moet lopen voor een medaille. Op basis daarvan kan een trainingsschema worden opgesteld dat op allerlei manieren wordt ondersteund door wetenschap, van inspanningsfysiologie tot biomechanica tot voeding. Bij teamsporten is zo'n exercitie lastiger. Hoe bepaal je of het elftal van Italië dat Europees kampioen werd beter is dan het Nederlands Elftal dat in 1988 de titel veroverde?’’
Is er een vergelijking te maken tussen de training van topsporters en militairen?
,,Er is qua thematiek zeker overeenkomst. Zo moeten de Olympische sporters in Tokio presteren bij hoge temperaturen en hoge luchtvochtigheid. Omstandigheden waar militairen ook aan worden blootgesteld, zoals in Irak of Mali. Maar het lastige is dat een militair niet voor één prestatie kan worden getraind en opgeleid. Bij de Koninklijke Marechaussee loopt de taakbelasting enorm uiteen. We hebben mensen werken bij de paspoortcontrole op luchthavens maar ook bij beveiliging van ambassadeurs in uitzendgebieden. Sommige taken zijn fysiek helemaal niet uitdagend, maar mentaal juist wel. Die diversiteit in taken met bijbehorende uitrusting maakt het complex om de juiste mensen te selecteren, op te leiden en inzetbaar te houden.’’
Bij de Koninklijke Marechaussee kan ik die kennis toepassen in opleidings en trainingsprogramma’s
Waarom bent u overgestapt van de topsport naar de Koninklijke Marechaussee?
,,Mijn werk bestond zeven jaar uit vertalen van wetenschappelijke literatuur voor de coach zodat die dat kon verwerken in trainingsschema’s. Dat heeft mij veel kennis opgeleverd, maar het werd mij te theoretisch. Bij de Koninklijke Marechaussee kan ik die kennis toepassen in opleidings- en trainingsprogramma’s.’’
Wat kunt u met uw kennis betekenen voor de Koninklijke Marechaussee?
,,Binnen Defensie wordt groepsgericht getraind en niet op individueel niveau. Mede hierdoor kunnen blessures ontstaan waardoor mensen de opleiding tijdelijk of definitief moeten verlaten. In mijn beleving is een substantieel deel van dat soort blessures te voorkomen. Als we maar de juiste vragen stellen zoals welke mensen raken er geblesseerd, wanneer raken zij geblesseerd, welk sporten hebben zij in het verleden beoefend? Ik begrijp heel goed dat er bij Defensie groepsgericht wordt opgeleid, maar dat best wat gedifferentieerder. Door te kijken voor welke taak iemand geschikt is en kan worden getraind. Daarvoor betrekken we andere factoren dan fysieke training erbij, waardoor we multidisciplinair kijken wat iemand fysiek en mentaal nodig heeft.’’
Defensie heeft een echte doe-cultuur met een can do mentaliteit. Als er een vraag komt voor nieuw type inzet, dan zeggen ze direct: natuurlijk kunnen we dat
Hoe is dat in de organisatie opgepakt?
,,Defensie heeft een echte doe-cultuur met een can do mentaliteit. Als er een vraag komt voor nieuw type inzet, dan zeggen ze direct: natuurlijk kunnen we dat. Soms komen we er dan achteraf achter dat er door de werkwijze en uitrusting klachten zijn ontstaan. Daar komt bij dat de Koninklijke Marechaussee een complexe organisatie is binnen een groot Ministerie. Dat maakt het voor mij interessant, omdat ik moet weten wat er in de organisatie gebeurt als ik ergens aan een radertje draai. Het vraagt om een systematische aanpak, waarbij we met alle factoren in en om de organisatie rekening moeten houden.’’
Welke ervaring vanuit uw werk voor de topsport is voor uw huidige werk nog meer belangrijk?
,,Als wetenschapper baseer ik mij op data. Maar data zijn niets waard als je ze niet goed interpreteert. De data van de ene wielrenner kun je niet zomaar toepassen op een ander. Matthieu van der Poel doet veel zaken net wat anders, maar als andere renners dat gaan doen, wil dat niet zeggen dat ze net zo goed presteren. Je weet wel wat je minimaal aan wattages moet trappen om de Tour de France te kunnen rijden, maar het gaat er ook om hoe je die wattages inzet en hoe je er met training, voeding, kleding toe komt. Beweging speelt zich af in een context. Een topsporter kan dezelfde fysieke en mentale conditie hebben als een militair, maar ze zetten die allebei in andere omstandigheden met een andere belasting in.’’