Nieuw leven voor poort naar de hel

Gepubliceerd op: 12-2-2019

Bezoekers komen het voormalige kamp straks binnen via een entree die in de oude staat is hersteld.

Afbeelding verwijderd
IMPRESSIE INBO ARCHITECTEN
Entree Kamp Amersfoort terug in oude staat

LEUSDEN De poort van Kamp Amersfoort staat deze druilerige maandagochtend ’gewoon’ open. Iets wat in de oorlogsjaren 1941 tot 1945 ondenkbaar was. Momenteel doet het hekwerk dienst als entree van de nabijgelegen trainingscentrum van de politie, maar de oude toegang tot het kamp waar ooit zovele gevangenen onder dwang van SS’ers naar binnen werden geleid, wordt in de oude staat hersteld.

Het is onderdeel van de vele vernieuwingen die Nationaal Monument Kamp Amersfoort, op de grens van Leusden en Amersfoort, ondergaat. Door nieuw verkregen grond komt de poort weer in het bezit van het herinneringscentrum. Naast een ondergronds museum waar verhalen van gevangenen en kampbewakers worden verteld, wordt ook de binnenplaats uitgebreid en komen bezoekers binnen door de roemruchte poort die voor vele met name politieke gevangenen een gruwelijke tijd inluidde.

Zo’n 35.000 gevangenen zaten voor korte of langere tijd vast in dit doorgangs- tevens strafkamp dat onder direct bevel stond van de SS. In vijf barakken zaten soms duizenden veelal ondervoede mannen die onder erbarmelijke omstandigheden probeerden te overleven. Ongeveer zevenhonderd van hen lieten het leven na brute mishandelingen, ondervoeding of de kogel verderop op de Leusderheide. „Dat zijn veel slachtoffers gezien het feit dat dit een doorgangskamp was. Veruit de meesten zijn afgevoerd naar concentratiekampen als Neuengamme en Dachau in Nazi-Duitsland”, weet Willemien Meershoek van het herinneringscentrum.

Kamp Amersfoort werd in de jaren zestig bijna volledig afgebroken. Nederland wilde vooruitkijken en was vooral druk met de wederopbouw. Nu wordt er ruim 5,6 miljoen euro gestoken in een museum en wederopbouw van de binnenplaats mét appelplaats en de beruchte rozentuin, een met prikkeldraad afgerasterde strook waar gevangenen soms een etmaal in weer en wind in de houding moesten staan.

Het heeft alles te maken met de toenemende interesse in de Tweede Wereldoorlog en met name de behoefte om deze donkere jaren te herdenken, verklaart Meershoek. Steeds meer nabestaanden nemen contact met haar op. Sturen afscheidsbrieven en foto’s van ouders of grootouders op. „Die willen weten wat er hier allemaal gebeurd is, maar ook hoe dat doorwerkt in hun eigen leven. Dat merken ze overigens ook in Kamp Westerbork en Kamp Vught.”

Hoe meer contact er is met nabestaanden, hoe meer de geschiedenis tot leven komt, mede dankzij geschonken persoonlijke bezittingen. Meershoek: „Zo vullen we de leemtes in de geschiedenis op.”

Vrijdag gaat de schop in de grond en begint de nieuwbouw. De poort, die al die jaren van de politie was, vormt over een dik jaar weer de officiële toegang tot het kamp. Het metalen politieblauwe hek gaat eruit en er komt een replica van het oorspronkelijke houten hek voor in de plaats. Zodat vrije bezoekers met eigen ogen zien wat gevangen ooit gedwongen moesten aanschouwen.

Bron : telegraaf.nl/krant 12/2

Altijd op de hoogte? Meld u aan voor de wekelijkse nieuwsbrief