Marechaussee staat paraat om politie te ondersteunen tijdens jaarwisseling

Gepubliceerd op: 30-12-2020

Politiecommissaris Max Daniel (63) is als algemeen commandant al maanden bezig met de voorbereiding op de komende jaarwisseling. Oud en Nieuw is voor de politie altijd een ‘bijzondere feestavond’, waarbij veel mankracht wordt ingezet. Dit jaar is de situatie door de coronamaatregelen en het vuurwerkverbod nog spannender dan anders, zegt Daniel. Hij maakt zich zorgen over de veiligheid van dienstverleners. ‘We weten gewoon niet precies wat ons te wachten staat.’
Vuurwerkinleveracties door gemeenten leverden afgelopen weken circa duizend kilo op, terwijl de politie alleen al dit jaar 116 duizend kilo illegaal vuurwerk in beslag nam.Beeld ANP
U krijgt informatie van inlichtingendiensten en van wijkagenten. Welk beeld levert dat op? 
‘De inlichtingenafdeling is nu het belangrijkste. Ik krijg iedere dag een update. Maar of je een goed beeld hebt, weet je nooit. We hebben zicht op wat er gezegd wordt in openbare groepen op sociale media. En bij verdenking van criminaliteit kijken wij in overleg met het openbaar ministerie rond in besloten groepen. Ik stel in ieder geval vast dat er zorgwekkend veel vuurwerkoverlast is in Nederland. Je zou een vermindering verwachten, als er geen vuurwerk wordt verkocht. Kennelijk loopt de illegale verkoop lekker door of hadden mensen veel bewaard omdat het vorig jaar nogal mistig was.  
‘We tellen een aantal hotspots in Nederland met ernstige ordeverstoringen. Ik wil die plaatsen niet noemen, want dat werkt weer als een magneet. De eerste avond staan buurtbewoners bij een incident, de tweede en derde avond komen de sensatiezoekers van heinde en verre. Maar wat opvalt: het zijn niet alleen de bekende plaatsen waar het vaak misgaat tijdens de jaarwisseling. Er zitten ook een paar nieuwe namen bij.’
Waar maakt u zich het meeste zorgen over?
‘We hebben al jaren last van illegaal vuurwerk. De kracht van een Cobra is echt gevaarlijk. Laatst ontplofte zo’n ding onder een politiebusje en alle inzittenden liepen blijvende gehoorschade op. Maar daar komt nu wat bij. Dit jaar treffen we ook molotovcocktails aan, waar een cobra aan is vastgetapet. Die dingen zijn al enkele keren naar ons gegooid en we hebben ze gevonden bij zoekingen. Dat is levensbedreigend voor agenten en die kunnen hun vuurwapen gaan trekken om zich te beschermen. Ik heb daar eerder voor gewaarschuwd en toen kreeg ik veel kritiek over mij heen: ‘Politie gaat schieten als je vuurwerk afsteekt!’ Maar dit is geen rotje. Dit is een brandbom met scherfwerking die ze naar ons gooien. Dan gelden de geweldinstructies voor noodweer. Dit valt niet meer onder baldadigheid en kwajongensstreken, dit is een zwaar misdrijf.’
Hoe groot schat u deze dreiging in?
‘Het gaat om een paar idioten. Het is niet ons grootste probleem deze jaarwisseling, maar het is wel een nieuw en ernstig gevaar. Ook voor omstanders op straat. Die bommen kunnen onbedoeld afgaan, of agenten kunnen gaan schieten om zichzelf te verdedigen.’ 
Wat is het grootste probleem?
‘Het spannendste is dat wij niet weten hoe die avond zich gaat ontwikkelen. Ook na dit jaar van spanning, irritatie en verveling, mogen burgers niet los. Normaal stromen na middernacht allerlei gala’s en houseparty’s vol met feestgangers die dan urenlang van straat zijn. Wat gaat deze groep nu doen? We verwachten van hen dat ze binnenblijven en televisie gaan kijken. Maar we vermoeden dat dit een groep is die niet uitkijkt naar een conference of een terugblik op 2020. Dat maakt het spannend. 
‘Ik roep alle ouders op hun kinderen thuis te houden. Dat is ook hun verantwoordelijkheid. Ik begrijp dat het spannend is, als 14 of 15 jarige, om rond te lopen met een groep die vuurwerk afsteekt. Dat vond ik zelf vroeger ook. Maar het soort vuurwerk is veranderd. Dit zijn geen rotjes meer, dit zijn gevaarlijke projectielen. Hou ze binnen, helemaal dit jaar.’
Heeft u voldoende agenten?
‘Voor de hotspots hebben we gekozen voor een verdubbeling van de gebruikelijke inzetmiddelen: agenten, ME’ers, hondenbrigades. We hebben de marechaussee gevraagd om stand-by te staan, voor het geval dat. Die zijn volwaardig opgeleid om op te treden bij verstoringen van de openbare orde en het is nu rustig op Schiphol. Maar aan de rest van het leger denken we niet. Er zijn geen mariniers nodig. Op strategische plekken in het land staat de ME paraat. In het beste geval voor niks. We proberen hen zoveel mogelijk afbreekbaar werk te laten doen. Dus meedraaien met andere werkzaamheden, totdat ze worden opgeroepen.’ 
Wat gaat u doen tegen illegale feesten?
‘Er is een groot team bezig om een goed beeld te krijgen. We zijn ook afhankelijk van meldingen door burgers. De meeste mensen snappen dat de regels zijn bedoeld om de zorg te ontlasten. We begrijpen de onvrede onder jongeren, maar we hebben er geen begrip voor hoe sommige jongeren hun frustraties uiten. De aanpak per feest is een beslissing van het lokale autoriteiten. Ik kan hooguit extra mensen sturen indien nodig. Als hulpverleners worden bedreigd – agenten, ambulancepersoneel, brandweer, boa’s – dan krijgt dat meteen de hoogste prioriteit. 
De vuurwerkinleveracties door gemeenten leverden afgelopen weken circa duizend kilo op. Terwijl de politie alleen al dit jaar 116 duizend kilo illegaal vuurwerk in beslag nam. Hoeveel vuurwerk hebben burgers naar schatting nog in huis? 
‘We weten niet hoeveel illegaal vuurwerk dit land binnenkomt. Het moeilijke is dat we dus niet precies weten wat we moeten verwachten.’ 
Wat is uw doel deze jaarwisseling?
‘Ik ga tevreden naar huis als als alle hulpverleners veilig zijn thuisgekomen en de zorg is ontlast. Al die extra regels zijn opgesteld op verzoek van de zorg. Die andere dingen, de openbare orde, veiligheid, het tegengaan van vernielingen: dat is business as usual. Dit jaar moeten we er vooral voor zorgen dat er zo min mogelijk mensen in het ziekenhuis terecht komen. Dus het aantal aanmeldingen op de eerste hulp is voor mij een mooie indicatie om te kijken of wij daar als samenleving toe in staat zijn.’ 

 

Bron: De Volkskrant

Altijd op de hoogte? Meld u aan voor de wekelijkse nieuwsbrief