Tamerlan Musaev deed een bommelding op Schiphol

Gepubliceerd op: 24-7-2021

Tamerlan Musaev deed een bommelding op Schiphol en liet zich arresteren: ‘Ik wil niet terug naar Rusland’
Tamerlan Musaev zette in december met een bommelding heel Schiphol op stelten. De Russische muzikant en veroordeeld vliegtuigkaper wilde in Nederland de cel in - in de hoop hier asiel te kunnen aanvragen. Hetzelfde probeerde hij eerder al in Zweden.
Op 9 december vorig jaar loopt Tamerlan Musaev Schiphol Plaza binnen. Bij de balie van een autoverhuurbedrijf geeft hij een briefje aan een medewerker. ‘Waarschuwing, er is een explosief aan boord van KLM-vlucht Amsterdam-Stockholm, 14.35 uur’, staat er in het Engels opgeschreven. En: ‘Geef dit aan de politie.’ Nog voor de medewerker het papiertje leest, loopt Musaev Schiphol weer uit, in de richting van het busstation.
Het briefje met de bommelding leidt op Schiphol tot alarmfase 1: de marechaussee sluit de hele D-pier af, ambulances komen aangereden, de KLM-vlucht naar Stockholm wordt ontruimd en met bomhonden doorzocht.
Tamerlan Musaev is dan al in de bus naar Haarlem gestapt en loopt daar, zo’n twee uur nadat hij het briefje heeft overhandigd, rustig naar een paar politieagenten toe. “Ik ben de man die een bommelding heeft gedaan op Schiphol. Arresteert u mij, alstublieft.”
De marechaussee zal niet veel later bekendmaken dat de bommelding vals was. Dat wist Musaev uiteraard al. Als de agenten hem de handboeien omdoen en meenemen, is zijn missie geslaagd. Hij wilde geen bom in een vliegtuig laten ontploffen; wel wilde hij de gevangenis in.
Het leven van Tamerlan Musaev (55) uit Bakoe, Azerbeidzjan, is al dertig jaar een aaneenrijging van wonderlijke gebeurtenissen: een vliegtuigkaping in Rusland, zeker vier bommeldingen over vliegtuigen in Zweden en Nederland, meerdere celstraffen, uitzettingen uit Europese landen en een illegale grensoverschrijding voor een kat. Zijn verklaringen zijn soms even wonderlijk. “Ik ben een principieel mens, ik wil gerechtigheid, tot aan mijn dood”, zegt hij tijdens een interview op het asielzoekerscentrum in Dronten. Daar woont hij nu zo’n twee weken, sinds zijn gevangenisstraf van zes maanden voor de valse bommelding op Schiphol erop zit. “Ik heb nu veel stress, want Nederland dreigt me uit te zetten naar Rusland.”
Eerst even terug in de tijd, naar begin jaren negentig van de vorige eeuw. Musaev is 27 jaar, heeft een vrouw en een dochter en werkt als zanger en pianist in hotels en restaurants in Bakoe, de hoofdstad van Azerbeidzjan. “Ik was gelukkig in die tijd.” Dat verandert wanneer hij een oproep krijgt het leger in te gaan, het land voert op dat moment oorlog met Armenië om de regio Nagorno-Karabach. “Ik wilde niet vechten, ik zag Armenië niet als vijand. Maar ik kon alleen onder de dienstplicht uitkomen door steekpenningen te betalen. Als ik dat niet zou doen, zouden ze me op een valse beschuldiging in de gevangenis gooien, zo werkte het in dat land.”
Musaev kiest een nogal onorthodoxe uitweg: hij stapt met zijn vrouw Marina en hun acht maanden oude dochter aan boord van een Aeroflot-vlucht van Tyumen (Siberië) naar St. Petersburg, haalt een granaat uit zijn zak en dwingt de bemanning op die manier naar de Zweedse hoofdstad Stockholm te vliegen. Hij had in de krant gelezen dat een andere Rus dat ook had gedaan en na twee jaar cel in Zweden mocht blijven. “Het gebeurde vaker in die tijd. Het was allemaal fake: de granaat was nep en de piloot wist van de kaping, die had ik 200 dollar betaald.” De kaping was in 1993 internationaal nieuws; of de piloot inderdaad was omgekocht, kon niet geverifieerd worden.
Musaevs plan mislukt. Zweden verleent hem geen asiel, maar levert hem uit aan Rusland. Daar krijgt hij een celstraf van twaalf jaar. “Ze zeiden: als je zegt dat je dronken was, krijg je maar vijf jaar. Maar ik lieg niet.” Hij komt uiteindelijk na 9,5 jaar vrij. “We kregen letterlijk alleen water en brood, de Russische gevangenis heeft me mentaal ijzersterk gemaakt.”
Jarenlang werkt hij weer als zanger in een restaurant. Hij zingt Russische liedjes. “Maar ook The Final Countdown van Europe en Rasputin van Boney M.” Daarnaast schrijft hij een biografie waarin hij veel kritiek heeft op de Russische regering. In 2014 vertrekt Musaev weer naar Zweden. Hij heeft er recht op asiel, vindt hij. “Zweden had me in 1993 nooit aan Rusland mogen uitleveren, ze wisten dat me daar een disproportionele straf stond te wachten. In Zweden zelf was die straf veel lager geweest.”
Maar de Zweedse immigratiedienst geeft hem geen asiel. Als antwoord stapt Musaev wéér in een vliegtuig, van Kopenhagen (Denemarken) naar Oslo (Noorwegen). Als het toestel boven Zweeds grondgebied is, drukt Musaev op het serviceknopje. “Ik heb tegen de steward gezegd dat er een bom in mijn bagage zat. Hij wilde het niet geloven, maar uiteindelijk is het vliegtuig toch geland in Göteborg.” Het was precies de bedoeling. “Ik wilde gearresteerd worden, zodat ik voor de rechter kon uitleggen dat ik asiel had moeten krijgen in Zweden. Ik heb tegen de rechter gezegd: geef me de kans op een eerlijk leven, gewoon werken en belasting betalen. Anders blijf ik dit doen. Want ik ben een ongewoon mens.”
Ook deze keer krijgt de Rus geen verblijfsvergunning, wel moet hij anderhalf jaar een Zweedse cel in. Daarna zet het land hem opnieuw uit naar Rusland. Hetzelfde scenario herhaalt zich daarna nog eens, al doet Musaev de bommelding dan vanaf de grond. Het Nederlandse Openbaar Ministerie bevestigt dat de Rus in 2014 en 2015 in Zweden is veroordeeld voor incidenten op een luchthaven.
‘Ruit ingooien werkt niet’
In 2017 neemt Musaev vanuit Rusland een vlucht naar Amsterdam. Vanuit de transitruimte op Schiphol belt hij naar Zweden en doet er een bommelding. Weer in de hoop uitgeleverd te worden aan dat land. Maar de Zweden willen hem niet meer en de Rus vraagt asiel aan in Nederland.
Ook Nederland wijst dat verzoek, na een procedure van drie jaar, definitief af. Daarop besluit Musaev terug te grijpen op zijn inmiddels beproefde methode: hij loopt op 9 december 2020 Schiphol Plaza binnen en geeft een briefje af met een bommelding.
“Vind je dat ik daarmee angst zaai bij mensen? Ik heb niemand echt kwaad gedaan. Bij een bommelding moeten mensen even het vliegtuig uit, daarna kunnen ze gewoon weer door. Als ik een ruit ingooi, krijg je maar één week cel. Dat werkt niet.”
Nu verblijft Musaev in het azc in Dronten, samen met zijn kat Gusya. Ze zijn al jaren onafscheidelijk, op de periodes dat Gusya’s baasje in de cel zat na dan. Na een van zijn uitzettingen naar Rusland, stelt Musaev, is hij illegaal Zweden ingereisd om zijn kat op te halen. De afgelopen zes maanden zat Gusya in een opvanggezin in Flevoland.
Beiden hangt nu weer uitzetting naar Rusland boven het hoofd. De advocaat van Musaev is een nieuwe asielprocedure begonnen, maar de Rus houdt rekening met een negatieve beslissing van de IND. Waarom hij zich blijft verzetten? “Een comfortabel leven is saai, ik hou ervan om te vechten. Nu vecht ik tegen idiote regels, ik vecht om hier te blijven, om hier te kunnen werken en om vanuit hier in vrijheid mijn mening over Rusland te kunnen geven. Ik wil online artikelen publiceren met kritiek op de overheid. Dat kan in Rusland niet en daarom is het gevaarlijk voor mij om terug te gaan. Als ik terugga, word ik opgepakt door veiligheidsdienst FSB. Die zullen me vastzetten voor een verzonnen aanklacht. Dat ik liever hier in de cel zit dan terug ga naar Rusland zegt genoeg toch?”
Grijpt Musaev straks, als de IND weer negatief beslist, terug naar zijn vaste methode en zal hij weer een bommelding doen? “Nee. Ik zal meewerken. Ik ben niet meer de jongste. En ik wil mijn kat niet meer verlaten, ze is al 12 jaar oud en heeft me nodig.”