Uniek inkijkje in BSB

Gepubliceerd op: 2-5-2022

De Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten van de Koninklijke Marechaussee is één van de meest gesloten defensiebolwerken. De Telegraaf kreeg een uniek inkijkje bij deze speciale eenheid, die een belangrijke rol speelt in het heropenen van de Nederlandse ambassade in Kiev.

Wie er nog over mocht twijfelen dat de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB) niet van pottenkijkers houdt, weet het bij het zien van hun compound zeker. De speciale eenheid heeft binnen de hekken van de Koninklijke Marechaussee-basis in Soesterberg een eigen, met een hoge stalen schutting afgescheiden terrein. Tot 1994 was dit het hart van de Amerikaanse luchtmachtbasis. In de hangar waar de 32nd Fighter Wing hun F-15’s stalde, staan nu gepantserde Toyota Landcruisers en zijn militairen bezig met het laatste deel van de internationale oefening Black Griffin. Aan deze oefening doen verschillende buitenlandse eenheden mee die allemaal persoonsbeveiliging in hoogrisicogebieden verzorgen.

De dikke suv’s geven die belangrijkste taak van de BSB weg. In Irak en Libië zijn ze een bekende verschijning in het straatbeeld. In deze auto’s worden ambassadeurs, hoge militairen en andere vips zoals ministers en Kamerleden vervoerd. De BSB is verantwoordelijk voor de complete beveiliging van ambassades in hoogrisicogebieden.

„Dat begint wanneer Buitenlandse Zaken een pand wil kopen of huren, dan geven wij advies”, vertelt Jeffrey, commandant van de brigade. „Onze mensen kijken naar vluchtwegen en de medische voorzieningen. Vervolgens nemen we de bewaking van het complex op ons. De uitvoering ervan is meestal in handen van een lokaal bedrijf, maar altijd onder ons toezicht. En wanneer diplomatiek personeel ergens heen moet, vervoeren wij ze.”

Op dit moment hebben de ambassades in Irak en Libië zulke beveiliging. Kiev krijgt het. BSB’ers waren afgelopen weken in de Oekraïense hoofdstad om te controleren of een deel van het ambassadepersoneel veilig terug naar de diplomatieke post kan. De ambassade in Kabul had BSB-bescherming, tot de Taliban vorig jaar zomer de macht overnamen. Het was een BSB-ploeg die het Nederlandse ambassadepersoneel in veiligheid bracht.

Eerste trip
Teamleider Dennis maakte het mee. Het was na zijn opleiding de eerste trip naar het buitenland. „Ik had wel iets rustiger willen beginnen ja”, glimlacht hij. „Ik ging er dinsdag in en maandag alweer uit. Het was waardevol en indrukwekkend om mee te maken. Als team hebben we goed gewerkt”, zegt de officier vriendelijk, maar afgemeten. Hierbij wil hij het laten als het gaat om de politiek fel bediscussieerde evacuatie.

Als speciale eenheid staat de BSB in een rijtje met het Korps Commandotroepen (KCT) en de MARSFOF mariniers. Wat ze allemaal doen is veel verantwoordelijkheid leggen bij kleine groepjes militairen. De BSB treedt op met twee, vier of zes mensen. Samen moeten ze de klus klaren zonder een superieur die zegt hoe het moet.

Bij de BSB betekent dat naar landen worden gestuurd waar de veiligheidssituatie uitermate instabiel is en waar geen structuren zijn om op terug te vallen als het misgaat. Waar geen ziekenhuizen zijn om je gewonde vip heen te brengen na een aanslag. Daarom wordt de beveiligers geleerd gewonden 24 tot 48 uur in leven te houden. Onderdeel van hun medische training is een infuus aanprikken in een hobbelende en schuddende jeep.

„Je redt het hier niet als je alleen twee bij twee bent en goed kan schieten”, zegt instructeur Leon. Hij is een oudgediende die de internationale oefening leidt. Hij ziet er opvallend hetzelfde uit als zijn collega’s uit de Verenigde Staten, Roemenië en Duitsland. De meesten dragen geen militair tenue. Het zijn overwegend pezige dertigers en vroege veertigers, menigeen heeft een baard en in hun softshell jasjes, workerbroeken, bergschoenen en met petjes op zien ze er eerder uit als een groepje hikers dat de Alpen intrekt dan als leden van een speciale eenheid.

De omgangsvormen zijn ontspannen. Er wordt gelachen wanneer Leon zijn buitenlandse collega’s laat kennismaken met de virtual reality-sets waarmee invallen in gebouwen kunnen worden geoefend zonder één losse flodder te verschieten. Op een groot scherm zijn de operators te zien terwijl ze zich een weg door het gebouw heen werken. Aan het einde van de training klinken knallen van de virtuele aanvalsgeweren.

„Dit werk vraagt om slimme gasten die zelfstandig kunnen werken”, legt Leon uit. „Tegelijkertijd willen we nog steeds fysiek sterke mensen. Die zijn niet makkelijk te vinden, maar we hebben geen gebrek aan personeel. We krijgen mensen vanuit de marechaussee die willen doorstromen en er is veel belangstelling van commando’s, mariniers en diverse andere onderdelen van de krijgsmacht. Bij de BSB heb je gemiddeld drie uitzendingen in twee jaar en word je daarnaast in eigen land ingezet. Je bent bijna altijd operationeel.”

Verschil
Een belangrijk verschil met andere speciale eenheden is dat de BSB als enige vrouwen in haar midden heeft. Er zijn drie vrouwelijke operators, zoals actieve leden van de eenheid zichzelf graag noemen. Fenna is één van hen. Ze denkt dat vrouwen het bij de BSB wel halen omdat de fysieke toelatingseisen wat lager zijn. Marechaussees moeten lichamelijk zijn voorbereid op een ander type inspanning, op een kort, maar hevig vuurgevecht. Daarvoor moet je volgens Fenna wel fit zijn, maar je hoeft niet zoals bij de mariniers en commando’s urenlang met een tientallen kilo’s zware rugzak te kunnen marsen.

Haar mooiste klus? Fenna hoeft er niet lang over na te denken. De beveiliging van een Nederlandse delegatie die vanuit Beiroet naar de Bekaa-vallei trok. „We moesten daar alles zelf vanaf nul doen. Van de verkenning, het leggen van lokale contacten tot het regelen van voertuigen. Dat was echt geweldig.” Collega Leon haakt aan. „Dat is wat dit werk mooi maakt. De ene dag slaap je op een matje, de andere in een vijfsterrenhotel. Je krijgt unieke kijkjes achter de schermen en komt op plekken waar je anders nooit zou komen. Tot in het paleis van Saddam.”