Acties op zes vliegvelden tegen vervuiling en overlast

Gepubliceerd op: 13-5-2022

Acties op zes vliegvelden tegen vervuiling en overlast: ‘Wat de luchtvaart aan duurzaamheid doet, stelt niets voor’
‘Krimp de luchtvaart’ luidt het motto van protesten op zes Nederlandse vliegvelden. ‘Ook de luchtvaart moet helpen de klimaatcrisis tegen te gaan.’
Zaterdag om vijf over twaalf zullen demonstranten op zes vliegvelden in Nederland tien minuten stil zijn. Inderdaad, vijf óver twaalf, “want voor het klimaat is het eigenlijk al te laat”. En tien minuten, “want twee minuten is veel te kort voor de ernst van de situatie”.
Maar stilte? “Als al die mensen stil zijn, zullen ze goed horen wat voor rotherrie het er is”, zegt Alfred Blokhuizen van Schipholwatch, een van de actiegroepen die het protest ‘Krimp de luchtvaart’ organiseert, samen met een groot aantal milieuclubs en groepen omwonenden van de vliegvelden. “Het is uit de hand gelopen met de luchtvaart, met te veel lawaai en te veel vervuiling. Ook de luchtvaart moet haar aandeel leveren in het tegengaan van de klimaatcrisis.”
Het protest is gericht op de luchtvaartindustrie én op de politiek, legt Blokhuizen uit. “De luchtvaart is er vooral op uit om op de oude voet door te gaan en gewoon weer te gaan groeien. Het woord ‘duurzaam’ valt wel steeds vaker, maar wat de luchtvaart daadwerkelijk doet, stelt niets voor. Rotterdam-Den Haag heeft bijvoorbeeld een proefinstallatie die per dag duizend liter synthetische kerosine maakt. Dat is net genoeg om de wielen van een vliegtuig van de grond te krijgen, en toch profileert het vliegveld zich als ‘groen’.”

Voor de bühne
Biokerosine, elektrisch vliegen, vliegen op waterstof – alle berichten over innovaties die de luchtvaart rondstuurt, zijn vooral bedoeld voor de bühne, stelt Blokhuizen. “Er wordt steeds gezegd: ‘Over vijf jaar ...’ Maar dat schuift voortdurend op. Een paar jaar geleden heette het ook al: ‘Over vijf jaar’. Dat betekent niets anders dan: we hebben geen idee of het ooit gaat gebeuren.”
Ja, vliegtuigen worden schoner en zuiniger. Maar die milieuwinst wordt volledig tenietgedaan door de groei van de luchtvaart. “Intussen schaffen maatschappijen gewoon nog ouderwetse toestellen van Airbus aan, waarmee weer 20 tot 25 jaar gevlogen wordt. We worden voor het lapje gehouden.”
Krimp is de enige remedie tegen de schade die de luchtvaart met zich meebrengt, vindt Blokhuizen. En dan komt ook de politiek in beeld. “Maar die is nog steeds vooral bezig met ruimte zoeken voor groei. Op Schiphol bijvoorbeeld, of door vliegveld Lelystad te openen, of door de KLM te beschermen.”
Heel voorzichtig keert misschien het tij, ziet Blokhuizen. “Toen ik vijf jaar geleden begon bij Schipholwatch, werd ik nog voor gek verklaard en verrot gescholden. Dat is veel minder geworden. Er is nu veel meer aandacht voor de schaduwkanten van de luchtvaart.”

‘We gaan geen reizigers lastig vallen’
De demonstraties op de zes vliegvelden – Schiphol, Eindhoven, Rotterdam-Den Haag, Maastricht, Eelde en Lelystad – zullen vreedzaam en vriendelijk zijn, belooft Alfred Blokhuizen van actiegroep Schipholwatch. Met die verzekering probeert hij de autoriteiten gerust te stellen. Gemeenten en luchthavens zijn bezorgd dat de protesten passagiers of zelfs het vliegverkeer zullen hinderen, en verbannen de demonstranten het liefst naar uithoeken van het vliegveld.
Tweeënhalf jaar geleden zat de gemeente Haarlemmermeer een protest op Schiphol zelfs dwars met een noodbevel. Demonstranten werden door de marechaussee afgevoerd. Ten onrechte, oordeelde de rechter onlangs in een zaak die door Greenpeace was aangespannen. De vrees voor ‘ernstige wanordelijkheden’ was niet goed genoeg onderbouwd om zo’n noodbevel te rechtvaardigen. “De actie van zaterdag is publieksvriendelijk, de sfeer zal goed zijn”, belooft Blokhuizen nu. “We gaan geen reizigers blokkeren of pesten of lastig vallen.”