Grote stijging vervalste documenten bij aanvraag asielzoekers

Gepubliceerd op: 28-5-2022

Het aantal vervalste documenten dat asielzoekers aanbieden tijdens hun aanvraag is explosief gestegen. In 2020 werden nog 173 illegale papieren aangetroffen. In 2021 was dat toegenomen tot 320 frauduleuze stukken.

Dat blijkt uit de jaarcijfers uit 2021 over identiteits- en documentfraude die de Koninklijke Marechaussee heeft gedeeld met De Telegraaf. In de meeste gevallen ging het om vervalsingen met inreisstempels of geboortedata van asielzoekers in hun paspoort. De meeste fraudeurs die tegen de lamp liepen kwamen uit Syrië (132), Jemen (48), Turkije (42) en Afghanistan (19).

Volgens een medewerker van het Expertisecentrum Identiteitsfraude en Documenten (ECID) gaat het vooral om migranten die zich jonger willen voordoen dan ze zijn of die het doen voorkomen alsof ze de Europese Unie uit zijn geweest, in de hoop een nieuwe aanvraag te kunnen indienen die kans biedt op asiel in Nederland. In totaal registreerde de marechaussee het afgelopen jaar 2321 fraudezaken, waarbij 4313 documenten opdoken. „De absolute hotspots blijven de luchthavens. Schiphol levert met afstand (607) de meeste zaken op, gevolgd door Eindhoven (74)”, zegt woordvoerder Mike Hofman. „Maar ook langs de landsgrenzen met Duitsland en België hebben we het steeds drukker met fraudeurs.” Daar worden ook meer vervalste rijbewijzen aangetroffen.

„Het blijft een kat-en-muisspel tussen de opsporingsdiensten en fraudeurs, waarbij telkens nieuwe methoden worden ontwikkeld om ons te slim af te zijn”, zegt eerste luitenant Hofman. „Wij gaan mee in die denkwijze en verplaatsen ons voortdurend in het brein van de crimineel om zo de pakkans te vergroten. Alles wordt geprobeerd om ons op het verkeerde been te zetten. Vaak zonder resultaat, omdat wij inmiddels weten waar je op moet letten als mensen met valse papieren reizen.”

Op het complex van de Koninklijke Marechaussee op Schiphol is een kamer waar alle valse documenten worden bewaard. Er is zelfs een doos voor fantasiepaspoorten. Er zitten documenten bij uit landen die niet eens (meer) bestaan. Het meest aangetroffen is het ’wereldpaspoort’. Het lijkt sterk op een paspoort, maar is niet gekoppeld aan een land.

Op sociale-mediakanalen als Telegram is een levendige handel in valse papieren, weet de marechaussee. „Het is een soort Marktplaats waar je de identiteit kunt kiezen”, zegt de ECID-medewerker. „Je zoekt iemand die ongeveer jouw lengte en leeftijd heeft en een beetje op je lijkt. Verder kan er veel aan je gesleuteld worden, zodat je als look-a-like door kunt gaan. Voor dat soort zaken zijn in doorgangslanden als Griekenland en Turkije complete ’reisbureaus’ die migranten stylen naar de gestolen identiteit, compleet met grime en kapper.”

Sinds de Europese migratiecrisis in 2015 is documentfraude steeds meer gericht op het faciliteren van migranten. „Vaak gaat het om eenvoudige aanpassingen in het paspoort, zoals een stempel of visum van een land waar iemand zogenaamd is geweest. Om het vluchtverhaal geloofwaardiger te maken”, verduidelijkt een documentexpert van de marechaussee.

De digitalisering van identificatie zal in de toekomst niet tegen te houden zijn. „Nu heb je nog fysieke middelen, maar dat zal mogelijk verdwijnen en het criminele circuit nieuwe kansen en mogelijkheden geven. We moeten zorgen dat we ze altijd een stap voor blijven en ook op andere zaken letten die ons informatie geeft of iets niet in de haak is”, meent de eerste luitenant. „Daarom trainen we onze mensen voortdurend op border security profiling, waarbij we op basis van afwijkend gedrag en vreemde reisroutes controleren.”

Ook checkt de marechaussee bij ’vakantiegangers’ of ze wel genoeg geld bij zich hebben voor een verblijf. „Zo niet, dan komen ze misschien met heel andere bedoelingen binnen. En als een jonge vrouw uit bijvoorbeeld Zuid-Amerika zegt dat ze hier komt om in een hotel te gaan werken, moet je ook alert zijn. Dan is dat vaak een dekmantel voor werk in de prostitutie. Mogelijk is er dan ook sprake van mensenhandel. Kortom, de pascontrole is vaak het begin van veel rechercheonderzoeken en legt veel andere criminaliteit bloot.”