Het leger inzetten tijdens rellen, wat betekent dat eigenlijk?

Gepubliceerd op: 27-1-2021

Het leger inzetten tijdens rellen, wat betekent dat eigenlijk?
Na twee dagen aan plunderingen en rellen wordt de roep om steviger in te grijpen luider. Er zijn zelfs mensen die vinden dat het leger tijdens de avondklokrellen moet worden ingezet. Militair deskundige Michiel de Weger zegt dat dat kan, ‘maar het is de vraag of je het moet willen’. De Weger was te gast in Omroep Brabant-radioprogramma 'Wakker!'.
Uit een enquête van Hart van Nederland blijkt dat vier op de vijf ondervraagden het leger wil inzetten tijdens de avondklokrellen. En in principe is dat mogelijk: als het nou totaal uit de hand loopt ergens, kan een burgemeester (of minister) de hulp van Defensie aanvragen.
Dus stel, een burgemeester schakelt het leger in. Wat betekent dat vervolgens? Nou, volgens defensiedeskundige Michiel de Weger is dat lastig uit te leggen, omdat ‘dat afhangt van de diensten waar de burgemeester om vraagt’.
“Burgemeesters kunnen om verschillende dingen vragen, Defensie kan verschillende dingen leveren. Denk daarbij aan gebieden afzetten, panden beschermen, helikopters.”
Bovendien: het inschakelen van het leger is normaliter niet aan de orde. Eerst zal er worden gekeken wat de capaciteit van de politie en de marechaussee is, zegt De Weger. De kans dat op korte termijn het leger wordt ingeschakeld, schat hij laag in.
“Op korte termijn zeker niet”, zegt De Weger. “Dan moet je echt denken aan een scenario waarbij in tientallen steden dagenlang duizenden relschoppers aanwezig zijn. Dan begint de capaciteit van de marechaussee en de politie tekort te schieten.”
Bovendien betekent het inschakelen van het leger niet meteen dat er soldaten met wapens over de straten lopen.
“Eerst zal men om de hulp van ongewapende leden van Defensie vragen, die kunnen dan bepaalde taken overnemen van de politie. Ze zullen proberen zo lang mogelijk het moment uit te stellen dat soldaten met wapens over de straat gaan.”
Maar zo’n scenario moet je misschien wel helemaal niet willen, zegt de Weger. “Dan gaan mensen dingen doen waarvoor ze niet opgeleid zijn. Defensie heeft niet altijd de juiste ervaring en uitrusting voor politiekwesties. Het leger moet de laatste optie zijn.”