Onderzoek: discriminatie op afkomst en sekse bij stages in mbo

Gepubliceerd op: 12-6-2021

Mbo-studenten met een migratieachtergrond hebben minder kans op een positieve reactie op een sollicitatie naar een stageplek dan studenten met een autochtone achtergrond. Vrouwen maken in sommige sectoren meer kans op een positieve reactie dan mannen.
Dat blijkt uit een vrijdag gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek naar stagediscriminatie door het Verwey-Jonker Instituut in de regio Utrecht. De onderzoekers verstuurden 577 sollicitaties op 288 vacatures om ‘discriminatie op grond van gender, migratie-achtergrond en religie in beeld te brengen’.
Dat er sprake is van discriminatie bij stages was al wel bekend, maar het is nu voor het eerst dat er uitgebreid wetenschappelijk onderzoek in een specifieke regio naar is gedaan. Stages maken een belangrijk onderdeel uit van het mbo-onderwijs.
De onderzoekers verstuurden op elke vacature twee gelijkwaardige cv’s en sollicitatiebrieven. Dat een student een migratieachtergrond had, bleek alleen uit zijn of haar naam. Het instituut gebruikte daarbij veel voorkomende Turkse, Marokkaanse, Antilliaanse en Surinaamse namen. In de sectoren ICT, bouw en techniek en zakelijke dienstverlening kregen studenten met een migratieachtergrond beduidend minder vaak een positieve reactie. In de sector zorg en welzijn kregen ze juist iets vaker een positief antwoord.
Vrijwilligerswerk moskee
Ook voegden de onderzoekers aan sommige cv’s vrijwilligerswerk bij een moskee toe. Dat leverde ook minder kans op een stageplek op. Er werd niet onderzocht of dat ook geldt voor studenten die bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doen voor een andere religieuze instelling als een kerk of tempel.
,,We weten al langer dat stagediscriminatie een probleem is, maar het is inmiddels 2021, dus het moet nu echt een urgent vraagstuk zijn’’, zegt onderzoeker Mehmet Day. ,,Scholen, werkgevers en politiek moeten er meer aandacht aan geven. Werkgevers moeten er vaker op worden aangesproken als studenten discriminatie ervaren. En scholen zouden een vertrouwenspersoon kunnen instellen waar studenten terechtkunnen met hun ervaringen op dit gebied.’’
Vrouwen boven mannen
Het Verweij-Jonker Instituut concludeert ook dat in drie van de vier onderzochte sectoren vrouwen meer kans maken op een positieve reactie op hun stagesollicitatie dan mannen. Vooral in de sector bouw en techniek bestaat dat verschil. Volgens de onderzoekers heeft dat te maken met de wettelijk toegestane positieve discriminatie in een sector die nog vooral mannelijke werknemers kent.
Dat een autochtone man in de sector zorg en welzijn volgens de cijfers het minste kans maakt op een stageplek, is volgens het instituut ook het gevolg van ‘het positieve discriminatiebeleid’. ,,In die sector wordt het publiek steeds diverser van achtergrond, werkgevers zijn hun personeelsbestand daarop aan het aanpassen.’’
Rechtszaak tegen de Koninklijke Marechaussee over etnisch profileren
Twee Nederlanders en enkele maatschappelijke organisaties staan aanstaande dinsdag in de rechtbank in Den Haag tegenover de Koninklijke Marechaussee. Ze hebben de grensbewakers gedagvaard, omdat die zich schuldig zouden maken aan etnisch profileren.
Volgens Amnesty International selecteren marechaussees aan de grens mensen ‘mede op grond van hun uiterlijk voorkomen, huidskleur, of afkomst (etniciteit)’. ,,De marechaussee werkt met risicoprofielen als mannen die snel lopen, goed gekleed zijn en die er ‘niet-Nederlands’ uit zouden zien. Dat is schadelijk voor de mensen die het treft, draagt bij aan stigmatisering van etnische minderheden en tast het vertrouwen in de overheid aan.’’ De marechaussee liet eerder al weten ‘niet aan etnisch profileren, maar aan predictive profiling te doen’. ,,Op basis van verschillende indicatoren, kennis en ervaring en informatie zoals trends of eerdere incidenten, kan iemand geselecteerd worden voor een controle. Etniciteit kan hierbij een relevante indicator zijn.’’