Opvanggemeente mag geen alleenstaande asielzoeker weigeren, Van der Burg is er klaar mee

Gepubliceerd op: 25-5-2023

Het moet afgelopen zijn met gemeenten die weigeren alleenstaande mannelijke asielzoekers op te vangen. Staatssecretaris Eric van der Burg stuurt zulke asielzoekers voortaan ‘desnoods ongevraagd’ toch naar deze opvangplekken. Zo wil hij voorkomen dat het volle aanmeldcentrum Ter Apel in acute problemen komt.
Dat schrijft de staatssecretaris voor Asiel woensdagmiddag aan de Tweede Kamer. Sommige gemeenten willen bijvoorbeeld wel gezinnen en vrouwen opvangen, maar geen alleenstaande mannen. Schaarse bedden in de (nood)opvang blijven zo leeg. Van der Burg vraagt hen wederom dergelijk beperkingen op te heffen. Opvangorganisatie COA ‘heeft deze bedden hard nodig’. Als gemeenten geen gehoor geven aan zijn oproep, schrijft Van der Burg, gaat het niet goedschiks maar kwaadschiks.

Van der Burg neemt maatregelen omdat Ter Apel opnieuw zo goed als vol zit. Er zijn nog wel opvangplekken in de rest van het land, maar asielzoekers kunnen daar nog niet naartoe gebracht worden omdat ze nog niet zijn geregistreerd. De politie zegt voor die registratie vanaf de zomer extra mensen van buiten te gaan inhuren.

De wachttijden bij de vreemdelingenpolitie, die verantwoordelijk is voor die registratie, lopen op. Er zouden volgens bronnen zo’n zevenhonderd mensen wachten om geregistreerd te worden. Zo’n registratie is een voorwaarde om naar een (nood)opvang in een andere gemeente te mogen. Dat er nu toch mensen zonder registratie naar een opvanglocatie gaan, sluit Van der Burg niet uit.

Geen agenten
Om het uitplaatsen van ongeïdentificeerde asielzoekers te voorkomen, dan wel in duur te beperken, gaat de politie op korte termijn opschalen, schrijft Van der Burg woensdagmiddag aan de Tweede Kamer. Vanaf de zomer zal de vreemdelingenpolitie mensen van buiten inhuren voor de registratie van asielzoekers. Die mensen, die geen agenten zijn, gaan onder coördinatie van de politie werken.

Eerder zei Van der Burg in de Kamer dat hij hoopte de al ruim een jaar durende opvangcrisis tot medio juni onder controle te hebben. Nu zijn de opvangplekken er wel, maar is Ter Apel wederom de flessenhals. Daarom wordt in Assen op 1 juli een ‘wachtkamer’ geopend waar maximaal vijfhonderd asielzoekers kunnen wachten op hun eerste afspraak, zo meldt RTV Drenthe. Vorig jaar gebeurde dat ook, toen in kazerne Marnewaard, bij Zoutkamp.

Ook moeten er kleine opvang- en doorstroomlocaties komen voor mensen die al een verblijfsvergunning hebben, maar nog steeds in een asielzoekerscentrum (azc) wonen. Nu houden nog zestienduizend mensen een bed in een azc bezet, terwijl zij recht hebben op een eigen huis. Die zijn er echter niet. Toch gaat het COA deze groep versneld uitplaatsen naar nieuwe locaties, die gemeenten op korte termijn moeten realiseren. Daar wordt ‘alles op ingezet’, stelt Van der Burg.

Volgens het COA is het al dagen erg druk. Er slapen nog geen asielzoekers buiten, maar of de eerste asielzoekers al wel de nacht hebben moeten doorbrengen op stoelen durft een woordvoerder niet te zeggen. Dat gebeurde vorig jaar ook, kort voordat het aanmeldcentrum helemaal vol zat. Er wordt volgens de woordvoerder ‘ontzettend hard gewerkt en enorm gepuzzeld’ om voor iedereen een opvangplek te regelen.

Hotel in plaats van gras
Van der Burg heeft de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, beloofd dat asielzoekers dit jaar in elk geval niet op het gras bij het aanmeldcentrum slapen. Statushouders kunnen een kamer in een hotel krijgen, stelt Van der Burg. En het aantal mensen dat terecht kan in opvanglocaties wordt opgehoogd. ‘In het uiterste geval zullen ook asielzoekers – desnoods ongevraagd – in hotels worden ondergebracht’, schrijft de staatssecretaris.

De opvangcrisis van asielzoekers houdt nu al twee jaar aan. De verwachting is niet dat het aantal vluchtelingen dat naar Europa en naar Nederland komt op korte termijn zal afnemen. Volgens de nieuwste prognoses neemt bij het huidige beleid de komende tijd het aantal asielzoekers juist toe. Het kabinet bespreekt al maanden hoe het grip kan krijgen op migratie. Eventuele oplossingen zouden over een aantal weken bekend worden.