Minder meldingen van kinderontvoering

Gepubliceerd op: 4-4-2024

Voor het eerst in vier jaar is het aantal gemelde kinderontvoeringen gedaald, blijkt uit het jaarverslag van Centrum Internationale Kinderontvoering (Centrum IKO). Preventiemaatregelen lijken te werken, verklaart directeur Coşkun Çörüz. ‘Vaak weten ouders niet dat ze wettelijk gezien hun kind ontvoeren.
Volgens cijfers van het Centrum Internationale Kinderontvoering (Centrum IKO) is het aantal gemelde kinderontvoeringen afgelopen jaar gedaald naar 260 kinderen, ten opzichte van 292 kinderen in 2022. Het is de eerste daling in vier jaar tijd. Volgens Centrum IKO is de daling te danken aan betere preventiemaatregelen, internationale bemiddelingsgesprekken, meer maatschappelijk bewustzijn en scherpere grenscontroles
Bij kinderontvoering gaat het om een ouder die het kind tegen de wil van de andere ouder meeneemt naar een permanente woonplaats in het buitenland. In meer dan driekwart van de gevallen is het de moeder die het kind ontvoert. Volgens de directeur van Centrum IKO, Coşkun Çörüz, konden ze meer kinderontvoeringen voorkomen doordat meer ouders en professionals bij hen een melding maakten. ‘Daar zijn we heel blij mee. Het is een traumatische ervaring voor zowel het kind als de ouder die achterblijft.’

Wat is uw eerste stap bij melding van dreigende kinderontvoering?
‘De meeste meldingen die we krijgen, komen van ouders die bang zijn dat de andere ouder het kind meeneemt naar het buitenland. We informeren eerst telefonisch: liggen de paspoorten niet voor het grijpen en wat is precies hun juridische positie? Soms heeft de ouder niet officieel het gezag. Het valt dan niet onder kinderontvoering.

‘We krijgen ook steeds meer meldingen van professionals. Bijvoorbeeld mensen uit de zorg, het onderwijs, de koninklijke marechaussee, politie en juristen. Wij trainen deze groepen permanent om kinderontvoering te herkennen. Als kinderen bijvoorbeeld laten vallen dat ze voor lange tijd naar het buitenland gaan, of als een ouder een enkeltje heeft geboekt. Als we op tijd zijn, kunnen we het meestal voorkomen door in gesprek te gaan met de ouder die het kind overweegt mee te nemen.Hoe overtuigt u een ouder ervan het kind niet te ontvoeren?
‘Vaak weten ouders niet dat ze wettelijk hun kind ontvoeren. Ze denken: als ik mijn kind mee kan nemen naar Walibi, waarom dan niet naar mijn ouders in Duitsland?

‘Ze doen het juist vaak uit liefde voor hun kind. De ouder zit bijvoorbeeld in een vechtscheiding, heeft geen contact meer met de andere ouder of spreekt over huiselijk geweld. Het is vaak een combinatie van factoren. Als ze horen wat de consequenties zijn, veranderen ze regelmatig van gedachten. Een ouder loopt risico op een gevangenisstraf van zes jaar – daar schrikken velen wel van.’

Uw centrum gaan soms ook over tot bemiddelingsgesprekken tussen beide ouders. Het aantal zogenoemde ‘crossborder mediations’ steeg met 70 procent het afgelopen jaar ten opzichte van 2022. Hoe verlopen deze gesprekken?
‘Het doel van crossborder mediation is dat ouders afspraken maken over de hoofdverblijfplaats van het kind en dat ze een omgangs- of zorgregeling treffen. Deze gesprekken zijn zowel preventief als wanneer het kind al in het buitenland woont.

‘We gebruiken hiervoor de snelkookpan-methode. Binnen een paar dagen proberen we de ouders via meerdere sessies van drie uur tot overeenstemming te laten komen. Het is een Nederlandse methode die andere landen van ons kopiëren omdat het zo snel werkt, in het buitenland doen ze er soms jaren over.’

Dit jaar is er voor het eerst in vier jaar een daling te zien. Wat doet u anders dan andere jaren?
‘We zijn een aantal jaar geleden met preventie gestart. Het duurt altijd even voordat zoiets werkt. We hebben meer contact met professionals en ouders waardoor er ook meer preventie heeft kunnen plaatsvinden en er scherpere grenscontroles zijn. Door meer media-aandacht trekken ouders eerder aan de bel.

‘Tegelijkertijd overwegen steeds meer ouders hun kind mee te nemen naar het buitenland. We werken tegen de trend in – de dreiging van kinderontvoering blijft toenemen. Volgens mij heeft het te maken met globalisering: steeds meer mensen werken in het buitenland, ontmoeten partners in het buitenland, studeren in het buitenland of hebben ouders die in het buitenland wonen. We zien dat juist deze groep – bijvoorbeeld expats of mensen met een bed and breakfast – eerder hun kind ontvoert naar het geboorteland.’

Hebben we met deze 260 gevallen echt alle ontvoeringen in beeld?
‘Onze cijfers zijn aan de lage kant. Alles wat niet gemeld wordt, weten we niet. Niet iedereen weet ons te vinden. Schaamte speelt vaak een grote rol. Als de omgeving zegt, ‘we hadden je toch gewaarschuwd’ en ‘zie je wel’, trek je minder snel aan de bel. Dat is zonde, want zonder melding kunnen we niets doen.’