Hoe kwetsbaar zijn onze kleine vliegvelden?

Gepubliceerd op: 29-11-2024

Geld of drugs met een vliegtuigje ons land in: hoe kwetsbaar zijn onze kleine vliegvelden?
Op Lelystad Airport werd deze week een piloot in de kraag gevat die ‘een zeer groot geldbedrag’ bij zich had, vermoedelijk van dubieuze afkomst. Enkele jaren geleden was Teuge twee keer in het nieuws vanwege pogingen tot drugs- en mensensmokkel. Hebben criminelen vrij spel op kleine vliegvelden?

Om antwoord op die vraag te vinden, spreken we met Linda de Veen en Onno de Jong. De Veen deed onderzoek naar ondermijning op en rondom twaalf kleine vliegvelden in Nederland. De Jong is directeur van luchthaven Teuge. Op de grote luchthavens is de controle buitengewoon strikt, hoe zit dat op de kleinere? Die is wezenlijk anders, weet Linda de Veen. ,,De marechaussee en douane zijn niet permanent aanwezig en er staat geen scan-apparatuur waar je bagage doorheen moet. De sfeer ter plekke is vaak informeel; ons kent ons. Er zijn andere wetten en regels van toepassing dan in de commerciële burgerluchtvaart.’’ ,,Wel is het vereist om een vliegplan in te dienen.

Bij vluchten buiten het Schengengebied, bijvoorbeeld naar Engeland, is de controle wat strikter en is paspoortcontrole verplicht.” Volgens Teuge-directeur Onno de Jong vinden er regelmatig controles plaats door de luchtvaartpolitie, douane, marechaussee en Inspectie Leefomgeving en Transport. „Wij zien momenteel heel weinig zaken gebeuren die we niet vertrouwen en mocht dit wel zo zijn, dan weten wij de juiste autoriteiten te vinden.” kleine luchthavens desondanks kwetsbaar? De Veen: „Tot op zekere hoogte. Zo is de uitvoering van de controles op verschillende vlakken ingewikkeld, onder andere vanwege de aanrijtijd naar een aantal kleine velden.
Een vliegplan mag bijvoorbeeld heel kort van tevoren ingediend worden. Soms is een vliegtuig dan al weg als de controlediensten arriveren.’’ ,,De capaciteit van de luchtvaartpolitie is bovendien beperkt en soms zijn er verschillende andere taken die voorrang vragen.” Toch is er op basis van haar onderzoek geen bewijs dat criminelen vrij spel zouden hebben. „Ja, er gaat incidenteel iets mis, maar er lijkt geen sprake van structurele, georganiseerde criminaliteit.”
Hoe interessant zijn dit soort luchthavens überhaupt voor criminelen? „Lastige vraag. Ze kunnen interessant zijn vanwege minder toezicht, in vergelijking met grotere vliegvelden. Maar of dat echt zo is, hangt af van wat criminelen willen bereiken. Waar wil je heen? Gaat het om grote hoeveelheden? Een vliegtuig is een snel, maar ook duur vervoersmiddel. Op de kleine vliegvelden gaat het vaak om vliegtuigen met beperkte ruimte voor het vervoeren van goederen of personen.” Toch gaat het weleens mis. Zouden de controles niet aangescherpt moeten worden? „Dat is eigenlijk een politieke kwestie. Je moet je afvragen of aanscherping opweegt tegen de resultaten die het oplevert. Er moet dan capaciteit en middelen voor worden vrijgemaakt. De vraag is of dat gerechtvaardigd is, of dat deze middelen beter ingezet kunnen worden op de grotere vliegvelden of in de havens.”