Spin in het operationele web

Gepubliceerd op: 31-5-2025

Kennismaken met het Landelijk Tactisch Commando van de marechaussee

Het kloppend hart van de operatie. Dat is het Landelijk Tactisch Commando (LTC) van de Koninklijke Marechaussee. Vanuit Huis ter Heide worden zo’n 6.500 marechaussees aangestuurd. 24 uur per dag, zeven dagen per week.

Nog een maand voordat misschien wel de grootste beveiligingsoperatie van start gaat die Nederland ooit heeft gezien. Er komen dan tientallen wereldleiders naar de NAVO-top die op 24-25 juni in Den Haag plaatsvindt. De ontvangst, het vervoer van delegaties, de bewaking en beveiliging op de luchthaven Schiphol. Het zijn allemaal aspecten waarin de Koninklijke Marechaussee (KMar) een belangrijke rol speelt.

“We zijn samen met de politie en andere ketenpartners al maanden aan het plannen. Alles wordt nauwkeurig voorbereid en er is een verlofstop afgekondigd”, zegt brigadegeneraal Jos Pieters. “De top legt een flink beslag op de KMar. We draaien die dagen negenduizend diensten met ongeveer vijfduizend mensen.”

De NAVO-top is dan ook een mooi ijkpunt voor het Landelijk Tactisch Commando (LTC) waarvan Pieters commandant is. Het LTC is sinds 2016 hét operationele hoofdkwartier van de KMar. Met behulp van informatie, inzicht en overzicht vanuit onder meer een eigen afdeling Intelligence wordt 24/7 bepaald waar en op welk moment de KMar-inzet het hardst nodig is.

Dat gebeurt dus niet alleen tijdens zoiets als de NAVO-top, maar ook op andere, ‘normale’ dagen. Om deze dagelijkse operatie effectiever en efficiënter te maken, telt het LTC sinds kort zeven zogeheten Landsbrigades en elf brigades met een meer specialistisch karakter. “Zo kunnen we ons volledig op de operatie richten en Nederland veilig houden”, stelt de commandant.

Andere veiligheidssituatie
Die focus is hard nodig. Pieters wijst op de veranderende veiligheidssituatie in de wereld. Sinds de Russische oorlog in Oekraïne is de dreiging toegenomen. Zodanig dat heel Defensie zich opnieuw focust op hoofdtaak 1: bescherming van Nederland en bondgenoten. Dit raakt óók de KMar, met het LTC als spil bij de aansturing van zo’n 6.500 marechaussees.

“Het belang van veiligheid neemt enorm toe”, zegt Pieters. “We kunnen flexibel inspelen op de toenemende vraag naar ons werk. Zoals bij het bewaken en beveiligen van personen en objecten. Maar ook als het gaat om onze grenspolitietaken en de internationale en militaire politietaken.” Zo was er de politieke wens om controles uit te voeren aan de binnengrenzen van Nederland. Daar heeft het LTC de benodigde collega’s voor vrijgespeeld. “We moeten flexibel, robuust en betrouwbaar zijn”, stelt de generaal. “En nauw samenwerken met onze partners, zoals douane en politie.”

Doorgroeien
Om alle taken elke dag naar behoren te kunnen uitvoeren, moet het LTC wel groeien, benadrukt Pieters. “Die nieuwe collega’s zitten nu in de opleidingscentra en stromen daarna binnen. Daarnaast willen we reservisten en Dienjaarmilitairen werven om een flexibele schil te vormen. Deze mensen vergroten het effect van de huidige collega’s. Reservisten moeten dicht tegen de brigades aanzitten, zodat die heel flexibel worden met een lokale verbinding in hun werkgebied.”

Balans vinden
Een andere uitdaging is de juiste balans vinden tussen civiele politietaken en de eerdergenoemde, meer militaire hoofdtaak 1. “Als organisatie moeten we ons militaire perspectief terugvinden”, zegt de generaal. Zo bereidt de marechaussee zich voor op de uitvoering van oorlogstaken zoals de inzet van militaire politie en Homeland Defence. Hiervoor wordt momenteel 101 Marechausseebataljon gevuld en getraind. Deze ‘groene’ eenheid bestaat uit twee multifunctioneel inzetbare eskadrons van ieder zo’n honderddertig mannen en vrouwen.

“Maar als het op hoofdtaak 1 spannender wordt en we richting het front moeten, betekent dat ook iets voor de taken in Nederland.” Een recent voorbeeld is de ophoging van de zogeheten alert state binnen Defensie naar A+, het tweede van in totaal zes niveaus. Dit betekent extra beveiligingsmaatregelen. Defensie vraagt het personeel, en dus zeker ook de KMar, extra waakzaam te zijn op verdachte personen, auto’s, pakketten en drones. “Zo’n mededeling doet , als het goed is, iets met het ‘zijn’ van iedere operator”, zegt Pieters.

Netjes ontvangen
Waakzaamheid is uiteraard ook belangrijk bij de NAVO-top volgende maand. Al houdt het operationele hoofdkwartier zich dan niet alleen bezig met de aansturing van bewaking en beveiliging, aldus de LTC-commandant. “Het draait ook om ceremonieel. Dus ieder staatshoofd wordt netjes ontvangen. Verder rijden onze motorrijders mee in de begeleiding en de stoetjes tussen Den Haag en Schiphol. Ook onze hele Intell-organisatie staat op aan.”

Ondertussen moet Schiphol gewoon doordraaien. Dus zijn doorlaatposten bemand en wordt de politiedienst uitgevoerd. Net als in de rest van Nederland trouwens. “Ook aan onze binnengrenzen zijn we scherp. Bijvoorbeeld om mensen tegen te houden die de top willen verstoren.”

Sterk merk
Al met al wordt de top een ‘spannende periode’, beseft de generaal. “Dit is het grootste veiligheidsevenement ooit voor de marechaussee. Ik ga er vooral op letten of alles goed is georganiseerd. Of de plannen kloppen, of we een goede informatiepositie hebben. Ook vind ik de veiligheid van de collega’s zelf belangrijk.”

Hij heeft er alle vertrouwen in dat het goed komt. Het LTC draait immers al enkele jaren en heeft al het nodige voor de kiezen gehad. “Ik vertrouw op de KMar: een snaarstrakke voorbereiding, minutieuze planning en de juiste mindset bij al onze mensen”, zegt Pieters. “We passen ons snel aan. Wat dat betreft heeft de marechaussee zich wel bewezen. We zijn een ‘sterk merk’.”