Deze meneer zal moeten bellen om zich op te laten halen

Gepubliceerd op: 4-7-2025

Lang niet elke auto mag verder op de A4: ‘Deze meneer zal moeten bellen om zich op te laten halen’
Weigeren aan de grens, auto’s wegtakelen, bestuurders meenemen naar de kazerne - sinds minister Faber de grenscontroles verlengde, hebben marechaussees meer bevoegdheden. Bij Hoogerheide wordt dagelijks duidelijk hoe dat uitpakt. „Onze motoragent heeft hier een neusje voor.”

De rood-witte nummerplaat oogt gebutst, de jonge zuiderburen in de auto voelen zich duidelijk niet op hun gemak. Het duo had zich deze zonnige ochtend anders voorgesteld, Maar met een ongeldig rijbewijs en positieve speekseltesten komt er snel een einde aan hun Nederlandse uitje. Onder invloed verder rijden? Geen optie. Dat wordt bellen om opgevist te worden.

„Bij aanwijzingen dat de Opiumwet wordt overtreden, doorzoeken we het voertuig”, zegt commandant Sicco Zoer van de brigade Zeeland/West-Brabant. Gehandschoende marechaussees kammen de auto uit, geholpen door de douane. Een joint gaat in een plastic zakje. „Sommigen doen alsof ze niet weten wat je bedoelt, al ruiken we een halve wietkwekerij zodra de deur opengaat.”

Het is een vertrouwd beeld naast de rotonde met de veldritsilhouetten bij Hoogerheide: een fors wagenpark met busjes, auto’s en trailers, plus veel blauw op straat bij afrit 30 van de A4. Vlak voor de val van het kabinet is de proef met grenscontroles door asielminister Marjolein Faber met een halfjaar verlengd.

Weigeren aan de grens
„Zulke acties hielden we altijd al. We doen nu vergelijkbare controles, maar met andere consequenties. We staan er iets vaker, al werken we nog steeds binnen de bestaande capaciteit, soms met steun uit Zuid-Holland. Het grote verschil is dat we nu de bevoegdheid hebben om iemand aan de grens te weigeren.”

Die ligt acht kilometer eerder op de A4, tussen Zandvliet en Ossendrecht, met de Antwerpse haven als decor. „Daar houden twee of drie marechaussees op de motor het inkomende verkeer op de snelweg in de gaten”, legt Zoer uit. Zij spotten afwijkende voertuigen of opvallende personen.

Onze motorrij­der geeft onderweg hierheen het kenteken door, dat checken we alvast in onze mobiele kantoor­unit

Bij het vermoeden van onwettige immigratie, mensensmokkel of mensenhandel, of andere strafbare zaken, sommeren de marechaussees een bestuurder om te volgen. „Onze motorrijder geeft onderweg hierheen het kenteken door, dat checken we alvast in onze mobiele kantoorunit.”

Weg, haven, spoor en vliegveld
Van Cadzand tot en met Tilburg checkt de brigade wie ons land binnenkomt via weg, haven, spoor of vliegveld. „Speciaal voor ons is de vluchtstrook verbreed met extra asfalt”, zegt Zoer. „Anders stond het hier met één vrachtwagen al vol.”

Bij de controlepost dirigeert een collega de auto tussen oranje kegels door naar de kant. „We kijken of ID-bewijzen of verblijfsvergunningen geldig zijn. Ben je hier rechtmatig, dan mag je door. Ons doel is het tegengaan van illegale migratie, migratiecriminaliteit en identiteitsfraude.”

Een Franse wagen met gedeukt dak en meerdere inzittenden krijgt vandaag als eerste zo’n motorescorte. Behalve op schade en geblindeerde ramen wordt er ook op afwijkend rijgedrag gelet, en niet alleen slingeren of plankgas.

„Deze bleef 80 rijden, en dat op zo’n stuk snelweg”, zegt een motard die een Nederlandse Renault binnenbrengt. Zijn voorgevoel klopt: zowel de papieren als de auto blijken niet in orde. „Hij heeft hier een neusje voor”, prijst Zoer.

Auto oppikken bij sleepbedrijf
„En die meneer mag vrienden, familie, een taxi of een bergingsdienst bellen om hem en zijn auto op te halen. Als hij zelf geen vervoer regelt, laten wij de auto wegtakelen en kan hij die oppikken bij het sleepbedrijf, na betaling van de kosten.”

Nog een kandidate wordt de fuik in geleid. Geen nummerplaat achter, terwijl die aan de voorkant onleesbaar is. „Dit kost tijd die we liever besteden aan personencontrole, maar je kunt het niet laten passeren”, zegt Zoer.

„Stel, iemand rijdt zo, of met een verlopen exportkenteken tegen jouw auto. Dan lijd jij flink schade.” De dame moet mee naar de kazerne in Hoogerheide voor verhoor. „Daar bepaalt een hulpofficier van justitie of er strafrechtelijk onderzoek volgt.”

De inspectiezone, met zo’n twintig marechaussees (m/v) op de been, is ook een leertuin. „Studenten doen onder begeleiding praktijkervaring op. We toetsen hun vaardigheden, zoals het afnemen van een speekseltest.”

Leraar Frans of tolkentelefoon
Soms komt er een leraar Frans ter plekke. „Naast Engels is dat een nuttige taal voor ons. En we hebben een contract met een tolkentelefoon. Die bellen we als we er bijvoorbeeld met Bulgaren of Roemenen niet uitkomen.”

De controle van vandaag verloopt rustig. Er is een aardige bijvangst aan voertuigen en bestuurders die niet op orde zijn, maar er zijn geen illegalen of smokkelaars. De snelle auto om doorrijders te achtervolgen hoeft niet in actie te komen.

De grensovergang op de A16 bij Breda is vaak andere koek. „Bij Hazeldonk moeten we soms na twee uur al stoppen omdat we zoveel bijzonderheden te verwerken hebben”, zegt Zoer. „Dat is een logischere doorgaande route ons land in. En meer verkeer geeft een hoger aanbod.”

Flixbus vaste gast
Bij Hoogerheide is de Flixbus een vaste gast. „Die volgen we live via een app, want zo passeren veel mensen goedkoop de grens.” Wel verrassend: een brave Belg die zelf afrit 30 neemt en spontaan de pechstrook op wil sturen als hij de blauwe armada ziet. Gegrinnik alom. „Kijk, die wil graag gecontroleerd worden.”

We leren steeds bij over welke momenten gunstig zijn qua pakkans

De acties wisselen van dag en tijdstip. „We leren steeds bij over welke momenten gunstig zijn qua pakkans en plannen naar aanleiding van beschikbare info. Etnisch profileren doen we niet, we controleren puur op basis van objectieve aanwijzingen”, benadrukt Zoer.

Zie daar: twee jonge Fransen naast elkaar. De een is wit, lijkt studentikoos, en wat gespannen. De ander, van Afrikaanse origine, rijdt per ongeluk een kegel om. De doos Kleenex op zijn dashboard blijkt overbodig. Niks aan het handje, beiden kunnen vlot hun weg vervolgen.

De Nederlandse Renault-bestuurder heeft intussen al veel meer gezien van de A4-afrit dan hem lief is, maar zit nog steeds te bellen. Goede hulp heb je niet zomaar, weet Zoer. „Ooit werd iemand opgehaald door een vriend, maar toen we hem checkten bleek die ook niet te mogen rijden...”

Bron: BN De Stem