Nederland moet meewerken aan ophalen Afghaanse ambassadebewakers

Gepubliceerd op: 3-9-2025

De Nederlandse regering moet meewerken aan het ophalen van 42 Afghanen die rond de machtsovername door de Taliban in 2021 de Nederlandse ambassade in Kabul bewaakten.
Ook moet de regering meehelpen met het overbrengen van de partners en minderjarige kinderen van de oud-bewakers. Dat heeft de kantonrechter in Den Haag bepaald in een kort geding tegen de staat.
De bewakers waren in dienst van een extern beveiligingsbedrijf. Volgens de regering was Nederland daarom niet verantwoordelijk voor hun veiligheid, omdat ze niet direct werkten voor de staat.

Maar de rechter gaat daar niet in mee. De constructie moet volgens de rechtbank worden gezien als het inhuren van personeel via een uitzendbureau, en in die constructie kan een werknemer ook het inhurende bedrijf aanspreken op bijvoorbeeld het risico dat ze lopen tijdens de werkzaamheden.

Verboden onderscheid
Bij de bewakers was daar sprake van, oordeelt de rechter, omdat ze vanwege hun werk geconfronteerd werden met onder meer bedreigingen "doordat de Taliban ze beschouwen als handlangers van hun tegenstanders".
Verder rekent de rechter het de staat aan dat het wel Hongaarse bewakers van de Nederlandse ambassade evacueerde in 2021, maar niet de Afghaanse. Dat was een "verboden onderscheid", oordeelt de rechter: Nederland had de Afghaanse bewakers op dezelfde manier moeten behandelen.

Samenvattend is Nederland zijn zorgplicht naar de bewakers onvoldoende nagekomen. Daarmee heeft het onrechtmatig gehandeld.

Ereschuld
Sinds de machtsovername door de Taliban heeft Nederland geen ambassade meer in Afghanistan. De Afghanen hebben meermaals gevraagd naar Nederland te worden overgebracht. Het vorige kabinet besloot dat ze voor overbrenging in aanmerking kwamen, maar het huidige kabinet dacht daar anders over.
De oppositie keerde zich fel tegen die weigering. Partijen vonden dat Nederland een ereschuld had tegenover de Afghaanse bewakers. In juli lieten de oud-bewakers weten nog dagelijks gevaar te lopen. Tegenover Nieuwsuur onderstreepten ze jarenlang hun leven te hebben geriskeerd voor Nederland. "Nu wij in gevaar zijn, verwachten we wel dat zij ons zo snel mogelijk in veiligheid brengen", zei een van hen.

Bij de uitspraak vandaag benadrukt de rechter wel dat de staat bij het terughalen van de Afghanen geen invloed kan uitoefenen op de Taliban, die bewakers de juiste reisdocumenten moeten verstrekken om Afghanistan te verlaten.
Wel moet Nederland vol inzetten op de zaken waar het wel invloed op heeft, zoals het beschikbaar stellen van vervoer. Als de Afghanen met hun families in Nederland zijn, komen ze in de asielprocedure terecht.
De staat kan nog in beroep gaan tegen de uitspraak van de kantonrechter.