Nederland heeft een nieuw legeronderdeel

Gepubliceerd op: 6-9-2025

Nederland heeft een nieuw legeronderdeel. Vanuit dit operationeel hoofdkwartier werken in totaal driehonderd mensen die Nederland 24 uur per dag, zeven dagen per week veilig moeten houden. Volgens commandant der strijdkrachten Onno Eichelsheim en defensieminister Ruben Brekelmans is de militaire machinekamer nodig om de krijgsmacht voor te bereiden op een mogelijke langdurige oorlog. „We zien nu duidelijker de noodzaak.”

Om 15.00 uur is Nederland een nieuw legeronderdeel rijker: in Den Haag gaat dan het nieuwe operationeel hoofdkwartier van start. Dit moet defensie op elk moment van de dag een compleet beeld geven van alles wat bij de krijgsmacht vliegt, vaart, rijdt en rolt.

Een écht fysiek hoofdkwartier komt er ook nog dat wordt de komende jaren gebouwd. De locatie ‘in Den Haag dan wel in de buurt’ blijft nog even geheim, al is die wel ‘in beeld’. Het Netherlands Joint Force Command, zoals het officieel heet, huist tot die tijd nog ‘gewoon’ in het complex van het ministerie van Defensie in Den Haag. Eichelsheim: „Je kunt wel wachten tot het gebouw af is, de koelkast is gevuld en alles tot in de puntjes is geregeld. Maar we moeten nu ervaring opdoen. Dat verwachten onze Navo-partners ook van ons.”

Eichelsheim: „Die driehonderd gaan daar natuurlijk niet allemaal klokje rond zitten. Zij werken in diensten en zullen nog steeds onze eenheden in het buitenland moeten ondersteunen en bevoorraden. Tegelijkertijd zullen ze plannen moeten maken voor de toekomst en contacten moeten leggen met onze krijgsmachtonderdelen en de Navo.”

Eichelsheim: „Het is geen eis. Maar de Navo verwacht wel dat we onze operaties beter kunnen coördineren. De Navo kijkt naar ons als doorvoerland. Op het moment dat er in het oosten van het Navo-grondgebied een conflict ontstaat, moeten wij zorgen dat militair materieel snel naar het front gaat. Over de weg via transportbedrijven, maar ook over het spoor, met de NS en ProRail. Al die tentakels van de logistieke kant, inclusief onze civiele partners, komen samen in het Joint Force Command.”

Brekelmans: ,,We zien nu duidelijker de noodzaak. In het verleden ging onze krijgsmacht vaak ver weg: Irak, Afghanistan, Mali. Dat waren missies die we goed konden plannen, omdat je vooraf wist: dit is voor een bepaalde periode. Nu gaan we naar een krijgsmacht die voortdurend klaar moet staan om het Navo-grondgebied te kunnen verdedigen. Alles komt samen in deze nieuwe commandostructuur: dus ook als Defensie helpt bij het blussen van een natuurbrand of een andere calamiteit.”

Eichelsheim: „Het overzicht was veel meer versnipperd. Nu moeten we erop voorbereid zijn dat we tegen een langdurig conflict aanlopen. Dit nieuwe hoofdkwartier is daar zo veel beter op ingericht. Ook militaire inlichtingen en de special forces worden geïntegreerd in het Joint Force Command – al zal die informatie alleen voor een heel beperkt gezelschap te zien zijn omdat hun missies geheim zijn. Daardoor hebben we straks een compleet beeld: van space tot schepen, en weten we waar onze mannen en vrouwen zijn.”

Brekelmans: ,,De krijgsmacht is altijd gewend om samen te werken. Maar in het verleden kwamen alle touwtjes op verschillende plekken bij elkaar. Nu hebben we gezegd: er moet gewoon één plek komen waar we al die touwtjes insteken.”

Brekelmans: ,,Ik denk dat het eraan bijdraagt dat we laten zien dat we paraat staan.”

Eichelsheim: ,,Ja ja, precies.”

Brekelmans: ,,Of het nou een hybride dreiging is, spionage of een sabotage-actie op de Noordzee: wij gebruiken alle informatie die we hebben, brengen dat op één plek samen om alles effectief te coördineren. Het feit dat je dat op orde hebt, daar gaat natuurlijk wel een signaal vanuit. Wij zijn niet zomaar te treffen of te verstoren.”

Is het niet juist kwetsbaarder als alles op één plek zit? Je hoeft alleen het Joint Force Command lam te leggen en alles ligt stil.
Eichelsheim: ,,Daar zijn we uiteraard op voorbereid, er liggen plannen klaar. Vanwege de operationele veiligheid kan ik daar niets over zeggen.”

Eichelsheim: ,,Met deze eerste stap is 8 miljoen euro gemoeid, op jaarbasis, dat vooral naar IT-verbindingen gaat. Daar komt later nog wel meer geld bij, want we gaan dat nieuwe gebouw ontwikkelen.”

Was dit nieuwe hoofdkwartier er ook gekomen als Defensie er niet méér geld bij had gekregen?
Eichelsheim: ,,Uiteindelijk wel, denk ik, maar dan hadden we er op een andere manier financiering voor moeten zoeken.”