Het is een nachtmerrie, voorzitter

Gepubliceerd op: 6-11-2025

Nadat een jonge sergeant cocaïne snuift, volgt een slepende strafzaak tegen vijftien militairen. Over een machocultuur, foute grappen en strakke kaken. ‘Het is een nachtmerrie, voorzitter.’

Apetrots was de Gelderse student toen hij zes jaar geleden begon aan zijn
militaire vooropleiding. Een jongensdroom ging in vervulling. De twintiger, zoon van een predikant, werd sergeant. Hij leek helemaal op zijn plek in het leger. Maar in mei 2022 spatte zijn militaire droom uiteen.

Op het Zwolse bevrijdingsfestival betrapte een collega-militair hem op
heterdaad tijdens het snuiven van cocaïne. Deze collega meldde het bij zijn commandant, waarna de sergeant op het matje moest komen. Hij gaf het drugsgebruik in privétijd toe, en werd even later aangehouden door de marechaussee. In zijn telefoon trof de militaire politie allerlei chatgesprekken aan met andere militairen. Die gingen over xtc, drugsfeestjes en ‘tyfusstrakke kaken’. Speurwerk naar de chatgesprekken van de sergeant leidde tot een omvangrijk drugsonderzoek. Uiteindelijk kreeg de marechaussee vijftien (ex-)militairen in beeld. Justitie verdenkt hen onder meer van drugsbezit buiten werktijd en het verstrekken van verdovende middelen. De groep militairen moet zich nu, drie jaar later, verantwoorden voor de militaire kamer in de Arnhemse rechtbank. “We weten allemaal welke ellende gepaard gaat met drugs”, zegt de officier van justitie tijdens de zitting. “Dat juist een militair die voor de veiligheid van ons allemaal moet zorgen zich daarmee inlaat, maakt het extra kwalijk. De militairen hebben het aanzien van Defensie enorm geschaad.”

‘Dat juist een militair die voor de veiligheid van ons allemaal moet zorgen zich daarmee inlaat, maakt het extra kwalijk’ Officier van justitie, Defensiehanteert een ‘zero-tolerancebeleid’ voor drugsgebruik. Naast
strafrechtelijke vervolging volgt in bijna alle gevallen ontslag. Sinds 2022 gebeurde dat bij ten minste 144 militairen, meldt Defensie aan Trouw. Cijfers over dit jaar zijn daarin nog niet meegenomen. Soms wacht de
krijgsmacht een rechtszaak niet eens af om tot ontslag over te gaan. Reinout Sterk, advocaat van zeven drugsverdachten in deze strafzaak, maakt zich boos over de harde aanpak van militairen die recreatief drugs gebruiken in hun eigen tijd. Drugsgebruik onder jongeren in én buiten het leger is de laatste jaren immers genormaliseerd, zo betoogt Sterk. Daarnaast kun je van militairen niet verwachten dat zij zich voorbeeldig
gedragen, vindt de advocaat die eerder zelf in het leger diende. “We hebben het hier niet over jongens die rookworsten verkopen in een warenhuis, maar zij die als dat gevraagd wordt in de vuurlinie treden. Het zijn rouwdouwers. Verwacht van hen dan ook niet dat ze zich altijd maar gedragen als koorknaapjes.”

Zaken van militairen die justitie vervolgt voor strafbare feiten komen voor bij de militaire kamer van de rechtbank in Arnhem. Bij ernstigere vergrijpen buigen drie rechters zich over een zaak, waarbij één rechter een militair is. De afgelopen jaren behandelde de militaire kamer jaarlijks meer dan 300 zaken. De gevolgen van de slepende strafzaak voor de militairen zijn groot, vertelt een 25-jarige marinier (krullend haar en een baardje). Hij is
één van de verdachten in de drugszaak. Zijn witte marinierspet ligt voor hem op tafel in de rechtszaal. In afwachting van zijn strafzaak is hij nog in actieve dienst. “Het is een nachtmerrie, voorzitter”, zegt de marinier tegen de rechter. Al jarenlang wacht hij op de strafzaak waarin hij zijn onschuld wil aantonen. Ondertussen gaat hij bij zijn maten door het leven als ‘Hagrid de drugsboer’. De marechaussee hield de marinier in november 2022 aan terwijl hij op oefening was in het Duitse Bergen-Hohne. Zijn collega’s keken toe hoe de militaire politie zijn kast openbrak op zoek naar verdovende middelen.
In het bijzijn van zijn collega’s werd de marinier aangehouden en meegenomen voor een tweedaags verhoor. “Alsof ik Ridouan Taghi was.”Door het persbericht dat de marechaussee nog diezelfde dag verspreidde, wist het hele Korps Mariniers waar de aanhouding over ging.

De 25-jarige marinier ontkent het drugsgebruik. Bij hem werden ook geen drugs gevonden, hoewel hij in chatgesprekken wel sprak over een ‘pil’, ‘sos’ (straattaal voor coke) en ‘fentanyl’. Voordat de marinier in 2020 in dienst kwam bij Defensie heeft hij geëxperimenteerd met drugs, geeft hij toe. Maar daarna niet meer. En die chatberichten dan? “Het was grootspraak”, zegt de marinier. De rechters zetten daar hun vraagtekens bij. “Waarom deed u mee aan gesprekken over drugs?”, vraagt een van hen.“Sociale druk”, antwoordt de marinier aarzelend. Zijn advocaat Reinout Sterk zegt dat de gewraakte chatberichten in het politiedossier bewust in een verkeerde context zijn gezet. Een bericht waarin de marinier met een andere militair appt over het innemen van fentanyl tijdens de wacht, laat dat zien, zegt Sterk. “Je bent op bivak, je vecht tegen de slaap. Dan is slaapverwekkende roesmiddelen innemen wel het allerlaatste wat je doet. Het is zo overduidelijk een grap, dat het bijna lachwekkend is dat hij hiervoor wordt vervolgd.”

Verdenkingen van drugsgebruik binnen Defensie komen veel voor, zegt Sterk na afloop van de zitting. Tachtig procent van zijn praktijk bestaat uit dit soort zaken. “Binnen het leger worden drugs stoer gevonden”, vertelt hij. Volgens Sterk is er geen enkel begrip voor de cultuur en onderlinge verhoudingen bij het opsporen en vervolgen van militairen in drugszaken.
“Militairen dikken verhalen altijd aan, ze vertellen stoere verhalen aan elkaar. Mariniers blinken in de overtreffende trap uit in die machocultuur.”
‘Ik ben geen crimineel, maar iemand die in een verkeerde situatie een misstap heeft begaan’

Ontslagen sergeant
Drie jaar na de aanhoudingen komt de militaire kamer in de zaken van zes verdachten tot de conclusie dat er onvoldoende wettig en overtuigend bewijs is, blijkt uit de uitspraak, vorige week. Die vrijspraak geldt ook voor de 25-jarige marinier die tijdens zijn oefening in Duitsland in het bijzijn van zijn collega’s werd opgepakt.

De rechter veroordeelt negen anderen tot taakstraffen of een geldboete. De zoon van de predikant, bij wie de hele zaak begon, krijgt van de rechter 40 uur taakstraf. Hij is inmiddels uit het leger ontslagen. Al zijn vrienden, ook militairen, is hij kwijtgeraakt. De oud-sergeant werkt nu als groenexpert. “Ik ben me ervan bewust dat ik destijds fouten heb gemaakt”, zegt hij. “Ik ben geen crimineel, maar iemand die in een verkeerde situatie een misstap heeft begaan. Ik kan nog steeds niet open en eerlijk vertellen waarom ik wegging bij Defensie. De schaamte is te groot.”