Migranten worden door Duitse politie zonder overleg teruggezet in Nederland, en dat mag gewoon: zo zit dat

Gepubliceerd op: 12-11-2025

De Koninklijke Marechaussee gaat nog zeker tot de zomer grenscontroles uitvoeren. Deskundigen noemen de maatregel symboolpolitiek. Ondertussen zet de Duitse grenspolitie migranten met busjes af bij de Nederlandse grens.

Inwoners van het dorpje 's-Heerenberg zagen de afgelopen maanden hoe busjes van de Duitse grenspolitie aan de Nederlandse grens parkeerden en daar migranten afzetten, vertelden ze aan De Gelderlander. Het gaat hier om een zogenoemde koude overdracht: mensen die Duitsland niet in mogen komen, worden door de Duitse politie zonder pardon over de grens afgezet.

'Koude overdracht'
Burgemeester Anne-Marie Fellinger van Montferland, de gemeente waar 's-Heerenberg bij hoort, vindt het 'heel erg raar' dat de migranten zomaar over de Nederlandse grens worden gezet. "Ik vind het echt onbestaanbaar."

Zij ziet in eerste hand wat voor effecten de grenscontroles hebben in de gemeente. Naast het feit dat er veel files ontstaan, waardoor er sluiproutes worden gebruikt en er vaak sprake is van overlast, zijn er dus deze 'koude overdrachten'.

Lijntje naar marechaussee
"Je zou verwachten", vertelt Fellinger, "dat er vanuit de Duitse autoriteiten met de Koninklijke Marechaussee een lijntje wordt gelegd en dat ze dan eigenlijk een overdracht doen. En dat de marechaussee met zo'n persoon verder gaat en dat er wordt gekeken naar: wat is dat voor persoon? Wat gaan we ermee doen? Dan is er gewoon netjes met iemand omgesprongen. Maar dat gebeurt nu dus niet."

"Kennelijk zijn er afspraken tussen het ministerie van Asiel en Migratie en de Duitse overheid dat dit mag", gaat ze verder. "Dat gaat al een tijdje zo en we krijgen ook allerlei signalen dat dit ook daadwerkelijk gebeurt." De burgemeester heeft het bijvoorbeeld over slaapplekken in verlaten gebouwen, net over de grens.

Info
Cijfers Koninklijke Marechaussee
Volgens de Koninklijke Marechaussee worden al jaren zogenoemde 'geweigerde vreemdelingen' overgedragen tussen Nederland en Duitsland. Tussen december 2024 en september 2025 droeg Duitsland 690 vreemdelingen over aan Nederland en Nederland 490 vreemdelingen aan Duitsland. In deze cijfers wordt geen onderscheid gemaakt tussen 'warme' en 'koude' overdrachten.

Niet vriendelijk, niet illegaal
Volgens hoogleraar migratiegeschiedenis Marlou Schrover zegt de Duitse marechaussee wel dat er berichten worden gestuurd wanneer migranten over de grens weer terug worden gebracht. "Zij zeggen: 'We hebben het te druk om een overdracht af te stemmen, dus we sturen een appje naar die Nederlanders: we hebben ze daar en daar afgezet'", vertelt Schrover. Daarbij benadrukt ze dat Nederland ook doet aan die koude overdrachten.

"Het is misschien niet erg vriendelijke manier, maar dat is niet illegaal of onder de radar of dumping", gaat de hoogleraar verder. De redenen waarom de migranten teruggebracht worden, kunnen volgens haar flink verschillen. "Het zijn mensen die geen inrij-toestemming hebben in Duitsland." Bijvoorbeeld mensen van wie het Schengenvisum is verlopen en of die met valse papieren het land in proberen te komen. "Je weet dus helemaal niet wat hier aan de hand is."

Geen criminaliteit of extremisme
Als het mensen waren die 'iets heel serieus hebben gedaan', gaat Schrover verder, dan zou de Duitse marechaussee wel over zijn gegaan tot arrestatie.

"Als er iets geldt als criminaliteit of extremisme, dan worden ze niet in een busje gezet. Althans, dan hebben ze alle reden om mensen te arresteren en niet om ze terug te zetten", legt Schrover uit.

'Hete aardappel'
Toch blijkt Fellinger bezorgd. Volgens de burgemeester is de politie steeds net te laat als ze meldingen krijgen en zijn ze er eigenlijk ook niet op uitgerust om dit op te lossen. "De oplossing is dat je - als je iets constateert aan de grens en er zijn mensen met wie iets is - dat je die gewoon serieus neemt en niet dat je ze als een soort 'hete aardappel' maar ergens over de grens zet", noemt Fellinger.

"Ik zou eigenlijk willen dat er - nu er een structurele situatie lijkt te ontstaan omdat de grenscontroles verlengd worden - een vaste routing komt en dat er echt een nette overdracht plaatsvindt tussen de Duitse autoriteiten naar de marechaussee." Ze wil dat er dan goed gekeken kan worden wie de persoon is en hoe het verder moet met diegene. "En dus dat die mensen netjes behandeld worden."

'Niet het probleem'
De grenscontroles vanuit onze kant, die nu dus worden verlengd, hebben volgens de hoogleraar tot nu toe weinig nut. "Je hebt een heel groot aantal grensovergangen en een heel groot aantal daarvan wordt helemaal niet gecontroleerd en kan niet gecontroleerd worden omdat de marechaussee te maken heeft gehad met vreselijke bezuinigingen en totaal onderbezet is."

Daarbij zijn er heel veel 'groene grenzen', gaat ze verder. "Je kan prima door een bos of over een fietspad de grens oversteken." En de kern het 'probleem van overlastgevende migranten' ligt volgens haar ook niet bij deze migranten die door Duitsland worden teruggezet, "maar veelal bij uitgebuite arbeidsmigranten", zegt ze tot slot.