Grenscontroles ondanks onvoldoende resultaat met een half jaar verlengd

Gepubliceerd op: 12-11-2025

De grenscontroles die de Koninklijke Marechaussee uitvoert om migranten zonder geldige papieren tegen te houden, worden met een half jaar verlengd. De controles leveren weinig op, maar demissionair asielminister David van Weel wil er toch mee doorgaan.

Volgens de minister is dat "gezien de voortdurende dreiging voor de openbare orde" nodig, schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. Van Weel licht die dreiging niet verder toe.
Van Weel stelt dat het aantal mensen dat zonder geldige papieren de Europese buitengrens is overgestoken weliswaar is gedaald, maar nog steeds groot is. De minister schrijft ook dat er minder asielzoekers naar Nederland komen, maar dat de druk op de opvanglocaties nog steeds hoog is.

De binnengrenscontroles begonnen in december 2024 met als doel het aantal asielaanvragen te verminderen en de druk op de asielketen te verlichten. Afgelopen zomer werden ze ondanks een kritisch rapport van de Rekenkamer met een half jaar verlengd. Die concludeerde dat de grenscontroles niet effectief zijn voor de gestelde doelen en ook niet tot minder migratie leiden. Het kabinet zou dat van tevoren al hebben geweten.

Bij de grens worden weinig mensen tegengehouden. De Koninklijke Marechaussee heeft sinds december 123.320 mensen in 29.420 voertuigen gecontroleerd. Daarbij kregen 470 vreemdelingen te horen dat ze Nederland niet in mochten. Dat is 0,38 procent van het aantal gecontroleerde mensen. Daarnaast hebben tachtig mensen asiel aangevraagd toen ze werden gecontroleerd.
Ook zijn er tijdens de grenscontroles meer dan tweehonderd mensen aangehouden vanwege mensensmokkel, verkeersdelicten of drugscriminaliteit. Dat klinkt positief, maar valt volgens de Rekenkamer wel mee. Die zei in juni al al dat er bij normale controles meer mensen worden opgepakt. De binnengrenscontroles zorgen dus ook bij de aanpak van criminaliteit niet voor het gewenste resultaat.

Het verschil tussen reguliere controles en grenscontroles
De normale controles door de marechaussee (MTV) en de binnengrenscontroles verschillen op een paar punten. Zo vindt MTV steekproefsgewijs plaats, terwijl de extra controles op de grens plaatsvinden en mogelijk 24 uur lang duren. Maar in beide gevallen mag de marechaussee iemand zonder de juiste papieren het land uitzetten (bij MTV) of toegang tot het land weigeren (bij binnengrenscontroles).