De Koninklijke Marechaussee maakt zich niet schuldig aan etnisch profileren

Gepubliceerd op: 22-9-2021

De Koninklijke Marechaussee maakt zich niet schuldig aan etnisch profileren bij het controleren van mensen die Nederland willen binnenkomen. Marechaussees mogen huidskleur meewegen bij de beslissing om iemand aan de grens uit een rij te halen en te controleren. Dat is niet in strijd met het verbod op discriminatie en daarom hoeft de dienst de controles niet te veranderen, heeft de rechtbank in Den Haag woensdag bepaald.
De marechaussee controleert onder meer op vliegvelden en in treinen of mensen het recht hebben in Nederland te zijn. Volgens de rechters kan iemands etniciteit een aanwijzing zijn voor iemands nationaliteit of verblijfsstatus. "Dat hoeft niet, maar het kan wel. Van belang is ook dat etniciteit nooit de enige reden is voor controle", voegen ze er aan toe. De rechtbank erkent dat het "in individuele gevallen" kan gebeuren dat mensen puur en alleen op basis van hun huidskleur worden gecontroleerd, maar dan is er geen "structurele uitvoeringspraktijk", en dus geen reden voor een verbod.
Enkele burgers en maatschappelijke organisaties, waaronder Amnesty International en RADAR, hadden een zaak aangespannen tegen de marechaussee. De klagers zeggen dat mensen met een donkere huidskleur eerder uit de rij worden gepikt dan anderen. Dit is volgens de eisers discriminatie en daarom vroegen ze de rechter om een verbod. De marechaussee, die wordt verdedigd door landsadvocaat Cécile Bitter, bestreed dat er wordt gediscrimineerd op basis van etniciteit.
"Deze uitspraak is een enorme gemiste kans voor Nederland. De deur voor discriminatie staat wagenwijd open. Dat is schadelijk, voor iedereen in Nederland maar ook voor de marechaussee. Heel erg zuur", stelt Jelle Klaas, de advocaat van de klagers. Hij gaat daarom in beroep. "Deze mensen worden anders behandeld, de marechaussee benadrukt: jij bent anders. Als je keer op keer uit de rij wordt gehaald om iets waar je niets aan kunt doen, doet dat pijn."
Een van de klagers is Mpanzu Bamenga, gemeenteraadslid voor D66 in Eindhoven. "Dat de marechaussee mensen mede op basis van hun huidskleur staande mag houden, is zo heftig. Als je niet wit bent, mag je dus worden aangemerkt als een potentiële niet-Nederlander. In deze tijd. Het diskwalificeert mensen. Het creëert een stigma. Het laat anderen denken dat criminelen meestal een donkere huidskleur hebben. Het is zo onrechtvaardig en vernederend", zegt hij in een reactie op de uitspraak.