Fors meer incidenten in de lucht

Gepubliceerd op: 14-12-2023

Dronken, verward of gewoon gewelddadig: vliegwereld is agressieve passagiers zat
Het aantal herrieschoppers in de lucht is dit voorjaar sterk toegenomen, ondanks de afwezigheid van ellenlange rijen op Schiphol. Het ministerie wil hardere maatregelen. „Elke vorm van fysiek geweld is onacceptabel.”

De stijging van in totaal 38 procent, zoals blijkt uit meldingen bij de Inspectie Leefomgeving en Transport, is opvallend voor de maanden april, mei en juni. Vorig jaar in diezelfde periode was sprake van grote chaos op luchthaven Schiphol, waardoor reizigers zelfs met elkaar op de vuist gingen. In totaal waren er over deze maanden 249 meldingen, waar dat een jaar ervoor in dezelfde periode nog 181 waren.

„Het groeiend aantal incidenten in de luchtvaart baart ons zorgen”, zegt een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur. „Vliegen is een van de veiligste vormen van transport en dat willen we zo houden. Daarom slaan alle betrokken partijen de handen ineen om dit probleem verder aan te pakken.”

Betrokkenen bij incidenten menen te merken dat het korte lontje dat in de hele samenleving te bespeuren is niet buiten de luchtvaart te houden is. Passagiers laten zich, vaak onder invloed, snel gaan. „Het aantal meldingen is inderdaad hoger, maar elke melding is er één te veel. Vaak is er alcohol in het spel, maar volle vliegtuigen zijn ook vaak een ding. Meestal is het een combinatie van factoren. Als de passagier in kwestie dan wordt aangesproken op zijn gedrag, gaat het mis”, zegt voorman Chris van Elswijk van de Vereniging Nederlands Cabinepersoneel.

Marechaussee
Passagiers aan boord van een vlucht uit Bologna hadden afgelopen augustus flink wat te stellen met een dronken passagier. De 25-jarige Brabander misdroeg zich zo op de vlucht naar Eindhoven, dat hij daar werd opgewacht door de Koninklijke Marechaussee. Niet dat de man daar rustig van werd. Sterker nog; zijn aanhouding escaleerde dusdanig dat hij één van de dienders in zijn been beet.

Het is bepaald niet het enige Nederlandse voorval. Eerder die zomer zorgde een groep zuippassagiers al voor overlast aan boord van een vlucht vanaf Rotterdam naar Griekenland. Bepaald niet het eerste incident op het vliegveld; in mei zette een dronken Oekraïense al de boel op stelten op een vlucht naar Spanje.

Pilotenvakbond VNV heeft de cijfers naast die van 2019 gezet. Nu wordt er nog minder gevlogen, maar is het aantal incidenten met 20 procent ten opzichte van dat jaar gestegen. „Het is frustrerend. Wij vragen al langer om actie en verzoeken de overheid om ook Europees te pleiten voor erkenning van digitale vooraangifte én snel werk te maken van een nationale uitrol van zwarte lijsten, startend met de ernstigste vergrijpen”, meldt een woordvoerder.

De Koninklijke Marechaussee komt in actie als de bemanning van een vliegtuig daarom vraagt of als er een vermoeden is van strafbare feiten. „De meeste zaken met orde verstorende passagiers worden gewoon aan boord afgehandeld, zonder tussenkomst van de KMar”, aldus woordvoerder Mike Hofman.
De afgelopen jaren steeg het aantal meldingen bij de Marechaussee op Schiphol aanzienlijk. Van 77 in 2019 naar 130 in 2022. Tot en met oktober van dit jaar staat de teller op 107, waarmee 2023 afstevent op een treurige evenaring van vorig jaar. Ten opzichte van 2021 neemt het aantal incidenten ook toe, omdat er weer meer gevlogen wordt na de coronaperiode.

Botte agressie
Op Schiphol kunnen ze er ook over meepraten. Aan boord van een Transavia-toestel overmeesterden reizigers deze zomer samen met de bemanning een man die smerige opmerkingen maakte en een stewardess betastte.

Vaak zijn de betrokken amokmakers dronken, maar regelmatig speelt ook verwardheid of gewoon botte agressie een rol. Een verwarde dame zorgde in september voor chaos door zonder boarding pass bij de gate door de controle te stormen en aan boord van een vliegtuig van Transavia rotzooi te trappen. In maart moest een KLM-toestel boven IJsland omkeren, nadat een agressieve man zo tekeer was gegaan dat hij geboeid moest worden door de crew.

„Veruit het merendeel van de incidenten bestaat uit overtredingen die gaan over het roken aan boord, dan wel overlast plegen doordat een persoon veel alcohol heeft genuttigd”, vertelt Hofman. Liefst 67 mensen werden aangehouden na misdragingen in een vliegtuig, bij een derde van die gevallen moest geweld gebruikt worden. „Herrieschoppers hebben grote impact op onze passagiers en onze eigen medewerkers. Elke vorm van fysiek geweld is onacceptabel. Dit tegengaan is dus van groot belang, zowel voor ons personeel als voor onze passagiers”, aldus een zegsvrouw van KLM. Sinds de zomer is er een digitaal aangifteformulier, dat het voor cockpit- en cabinepersoneel eenvoudiger moet maken om aangifte te doen.

Bijeenkomst
Donderdag organiseert het ministerie van Infrastructuur een bijeenkomst op Schiphol over de herrieschoppers in de lucht, waarbij de partijen de handen ineen slaan. „Met deze verklaring geven alle partijen aan dat we één lijn trekken: zero tolerance voor orde verstorend gedrag in de luchtvaart. En samen zullen we kijken wat we richting de toekomst nog meer kunnen doen om dit soort gedrag tegen te gaan, naast alle acties die al lopen”, meldt I en W.

De VNV is blij met het initiatief van het ministerie. „Zo voorkomen we dat een raddraaier vandaag in een toestel van KLM en morgen in dat van TUI of easyJet stapt”, aldus de reactie van de VNV.