Duitse regering mag van rechter asielzoekers niet wegsturen bij grens, maar zet door

Gepubliceerd op: 4-6-2025

Duitsland mag asielzoekers niet wegsturen aan de grens. De Duitse bestuursrechter noemt het weigeren van asielzoekers aan de grens onrechtmatig. De Duitse regering begon vorige maand met het wegsturen van mensen die aan de grens asiel aanvroegen om "illegale migratie geleidelijk terug te dringen".

Het land moet zich volgens de rechter volledig houden aan de Dublinverordening, die regelt waar migranten in Europa asiel moeten aanvragen. Volgens de Europese regels moeten aanvragen eerst in behandeling worden genomen, voordat kan worden vastgesteld welk land verantwoordelijk is voor de aanvraag en asielzoekers kunnen worden weggestuurd. Vaak is het eerste land waar iemand de Schengenzone binnenkomt verantwoordelijk.

Nieuwe regering
In de verklaring van de rechtbank werd de situatie van drie Somalische asielzoekers genoemd die naar Polen waren gestuurd nadat ze vanuit een veilig land naar Duitsland waren gekomen. "De afwijzing van de aanvragers was onrechtmatig", aldus de rechter. Hun asielaanvraag had moeten worden behandeld volgens de Dublinverordening van de Europese Unie.

De nieuwe Duitse regering wilde met het wegsturen van asielzoekers het signaal afgeven aan migranten en de rest van de wereld dat het Duitse asielbeleid was veranderd. De regering vindt dat asielzoekers die in een ander land de Schengenzone zijn binnengekomen in dat land asiel moeten aanvragen.

In een reactie op het oordeel laat de minister van Binnenlandse Zaken Dobrindt weten dat de regering ondanks het oordeel van de rechter toch doorzet. "We gaan door met de pushbacks. We denken dat we daar een juridische rechtvaardiging voor hebben."

Duitsland-correspondent Charlotte Waaijers:
"Hiermee is de strijd over hoe ver de regering van bondskanselier Merz kan gaan nu echt losgebroken. Er waren al twijfels in Duitsland of het terugsturen van asielzoekers stand zou houden voor de rechter. Partijen als de Groenen en de SPD hebben erop gewezen dat het niet kan volgens het Europees recht, al heeft de SPD nu als regeringspartij dit beleid mede ingevoerd.

Merz en zijn christendemocratische partij zeiden tot nu toe dat het wel kan, omdat de openbare orde en binnenlandse veiligheid door asielzoekers in gevaar zouden zijn en het Duitse recht daarom boven het Europese recht gaat. Maar de rechter in Berlijn ziet daar geen bewijs voor.

Toch wuift de minister van Binnenlandse Zaken het oordeel nu weg. Hij laat weten dat de regering doorgaat met het terugsturen aan de grens. Dit zouden losse gevallen zijn, waar je geen algemene conclusie uit kunt trekken. De boodschap lijkt: Europa en de rechter liggen misschien dwars, maar aan ons zal het niet liggen.

Het betekent dat de drie mensen om wie deze uitspraak gaat alsnog in Duitsland mogen wachten tot de autoriteiten hebben uitgezocht in welk land ze hun asielaanvraag kunnen indienen. Waarschijnlijk zal Duitsland dan alsnog proberen ze naar dat land uit te zetten. Voor andere asielzoekers geldt dat ze zelf naar de rechter moeten stappen om hun recht te halen, tot er een algemene uitspraak ligt. Het is onduidelijk hoelang dat kan duren."