Veenhuizen ‘Het mooiste en bijzonderste dorp van Noordenveld’

Gepubliceerd op: 3-9-2025

VEENHUIZEN – Op zaterdag 13 en zondag 14 september zijn er de Open Monumentendagen. Veenhuizen pakt deze beiden dagen flink uit. Maar liefst 14 historische gebouwen zijn geopend en er zijn tevens een viertal doe-activiteiten. Chantal van der Ende en Albert Hoekstra zijn bij de lokale organisatie betrokken. ‘Mooi toch,’ zegt Albert. ‘Veenhuizen is iets om trots op te zijn, het is voor mij het mooiste en bijzonderste dorp van Noordenveld.’

Elk jaar staat het dorp al stevig in de belangstelling. ‘Dit jaar zijn er extra’s,’ laat Chantal van der Ende weten. ‘Essererf bij de Tuinen van Weldadigheid is geopend, op zondag is de Joodse Begraafplaats voor het eerst te bezichtigen, is er een wandeling rondom het Derde Gesticht, is de voormalige school aan de Oude Gracht geopend en is de historische Marechaussee Kazerne aan de Hospitaallaan geopend voor publiek.’ Albert Hoekstra staat deze dagen bij de Kazerne. Hij heeft er gewerkt en kent de omgeving en gebouwen. ‘Deze dagen kunnen we via de hoofdingang het gebouw bezichtigen. De directie zat in de voorste kantoren. Leslokalen zijn achter te vinden. Ingebouwde lampen in de ramen geven mooie details. Via monumentale trappen kom je op de bovenverdieping. Op zolder was een schietbaan die we gebruikten als de buitenschietbaan op het Fochteloërveen niet te gebruiken was. Ik was gestichtswacht van 1979 tot 1984 en daarna heb ik een tijd bij de beveiliging in Veenhuizen gewerkt. Ook de GeWa kazerne, die zich achter de Marechaussee Kazerne bevindt, is beide dagen open. Vroeger zat daar de meldkamer, transportgroep en het personeel dat werkte bij het Cellengebouw. Sportveld, tennisbaan, slaapzalen, Dojo en stormbaan zijn inmiddels overwoekerd. Veel is veranderd en toch is veel nog te zien en voor de geest te halen,’ laat hij weten. Chantal van der Ende doet de lokale coördinatie en zit in het algemeen bestuur. Zij laat deze dagen haar eigen woning zien. Een voormalige dienstwoning ui 1893. ‘Je ziet in ons huis nog oude binten en stenen uit die tijd. Achter het huis ligt de Ijskelder. Ook die is te zien. Aan de Hoofdweg zijn de kerken open, is Klein Soestdijk open, evenals het Verenigingsgebouw, de Pastorie, het Slachthuis, het Graftrommelmuseum en vertellen vrijwilligers op de Begraafplaats over ‘Het Vierde Gesticht’. Voor sommige activiteiten is opgave noodzakelijk, veel panden zijn gewoon open. Daar waar de vlag wappert is wat te doen.’ Er zijn deze dagen veel combinaties te vinden. Zo organiseert Natuurmonumenten een fietstocht en laten de ondernemers van de Marechaussee Kazerne hun werk en kunst zien. Het gebouw is een ontwerp van W.C. Metzelaar en is in 1886 gebouwd. De Rijksdienst omschrijft het gebouw als sober en functioneel met aandacht voor ambachtelijke details. Het Kazernegebouw is cultuurhistorisch, architectuurhistorisch, typologisch en stedenbouwkundig van belang voor de geschiedenis. ‘Het verhaal dat ik vertel bij de kazerne gaat vooral over wat ik daar heb meegemaakt,’ zegt Albert Hoekstra. ‘Het wapen dat boven de deur hangt is niet origineel. Het is in de jaren 80 vervangen. In de GeWa Kazerne heeft nu de Nieuwe Rentmeester kantoor. Dat was ooit de voormalige keuken. Je merkt, er zijn veel veranderingen aangebracht. Toch is het belangrijk om dit aan bezoekers te laten zien.’ Wie meer wil weten over de Open Monumentendagen in de gemeente Noordenveld kan terecht op de website van de organisatie.