Verpleger voor tuchtcollege voor hulp bij uitzetting van vreemdeling door marechaussee

Samenvatting

Het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Amsterdam buigt zich over de zaak waarbij verpleegkundige Lijnden betrokken was bij het in bedwang houden van een Syrische asielzoeker in een vliegtuig op Schiphol. De situatie, vastgelegd op beelden door Roos Ykema op Tweede Pinksterdag 2024, leidde tot onrust onder de ongeveer tweehonderd passagiers aan boord en roept vragen op over het optreden van de verpleegkundige en de marechaussee.

Bericht

Het zijn schokkende beelden die Roos Ykema op Tweede Pinksterdag 2024
maakt in een vol lijntoestel van Bulgaria Air dat met zo’n tweehonderd
passagiers aan boord op Schiphol klaarstaat voor vertrek naar Bulgarije..
Helemaal achterin het vliegtuig schreeuwt een man aan één stuk door.
Mede-reizigers raken er logischerwijs door van slag, maar Ykema weet wat
er aan de hand is. Hier wordt een asielzoeker uit Syrië tegen zijn wil het land
uitgezet, onder escorte van twee marechaussees in burger en een
verpleegkundige.

Ykema is niet toevallig aan boord. Ze is directeur van de zes jaar geleden
door haar opgerichte stichting MiGreat, die strijdt voor vrije migratie, en
werd door de advocaat van de asielzoeker getipt over wat er staat te
gebeuren. En daar wil ze, met hulp van een tweede activist, een stokje voor
steken. Bovendien heeft ze zo de kans voor het eerst met eigen ogen te zien
hoe zo’n deportatie in zijn werk gaat.
De asielzoeker in kwestie wordt in Ykema’s filmpje Joost genoemd, een
symbolische schuilnaam. Want ’een Joost’ zou dit nooit overkomen, is de
boodschap van MiGreat. Inmiddels duidt de stichting de bijna dertigjarige
Syriër aan als Tarik, wat vanwege zijn veiligheid ook niet zijn echte naam is.
Martelingen
Tarik ontvluchtte zijn thuisland, waar hij in IS-gebied woonde en
slachtoffer werd van gevangenschap en martelingen. Zijn voornaamste
reden om te vluchten was dat hij zou moeten dienen in het regeringsleger
van toenmalig president Bashar al Assad. Zijn twee broers deden hetzelfde.
Een van hen kreeg asiel in Nederland en woont en werkt in Eindhoven. Met
de andere broer probeerde Tarik ook de Europese Unie binnen te komen, in
eerste instantie via Griekenland.
Dat mislukte, volgens Ykema door een illegale pushback, waarbij
vluchtelingen zonder pardon de grens weer over worden gezet. De broers
belandden in beruchte vluchtelingenkooien in Bulgarije. Het Bulgaarse
detentiecentrum leek het eindstation, tot Tarik en zijn broer ineens op
straat werden gezet. Ze trokken naar Nederland in de hoop hier een
enigszins normaal leven te kunnen leiden, naar het voorbeeld van de derde
broer.
Tarik had pech, legt Ykema uit. ,,Van hem werden zijn vingerafdrukken
genomen, van zijn broer niet.’’ En daarmee trad voor Tarik de
onverbiddelijke regel (Dublinverordening) in werking dat hij terug moest
naar het EU-land waar hij als asielzoeker als eerste officieel binnenkwam.
Bulgarije dus, het land waar hij in een kooi werd gestopt, en ver weg van zijn
broers in Nederland.

Paniekaanvallen
Geen wonder dus dat Tarik niet van plan was vrijwillig op het vliegtuig te
stappen. Daarmee werd het dus een gedwongen vertrek. Omdat volgens
Ykema in zijn dossier staat dat hij paniekaanvallen had, depressief en
suïcidaal is geweest en er psychisch slecht aan toe was, liet de Dienst
Terugkeer en Vertrek een onafhankelijke arts beoordelen of Tarik ’fit tot fly’
was. Dat was zo volgens de arts, al werd wel een medische escorte nodig
geacht.
Dat werd een mannelijke verpleegkundige van Dutch Medical Group. Voor
medische begeleiding bij gedwongen uitzettingen doet de Dienst Terugkeer
en Vertrek sinds januari 2024 een beroep op dit vlakbij Schiphol gevestigde
bedrijf, waar ook de ambulancedienst Broeder de Vries onder valt.
Deze verpleger was vermoedelijk vaker betrokken bij dit soort uitzettingen,
blijkt uit het filmpje dat Roos Ykema maakte in het voor vertrek
gereedstaande toestel van Bulgaria Air. Terwijl het hartverscheurende
geschreeuw door het vliegtuig galmt, vertelt de aan zijn blauwe medische
handschoenen herkenbare man Ykema op kalme toon dat ze wat hem betreft
gewoon weer kan gaan zitten. ,,Er is niks aan de hand. Die meneer gaat
gewoon naar het buitenland. Zodra we in de lucht zijn is het over, want dan
weten ze het. Dit is het enige moment dat ze zich kunnen verzetten.’’

Dwangbuis
Hoewel het zo kan overkomen, was er volgens Ykema geen sprake van een
opzetje tussen de activisten en de asielzoeker. ,,Hij wist niet dat wij aan
boord zouden zijn, want hij zat toen al in detentie.’’ Volgens Ykema, die hem
bijstaat in de tuchtzaak, was Tarik niet eens van plan zich te verzetten. ,,Hij
raakte in paniek toen hij in het vliegtuig naar beneden werd geduwd.’’ Die
reactie was niet zo vreemd. ,,Hij had al vrij heftig geweld meegemaakt in
Syrië en daarna ook in Griekenland en Bulgarije.’’
Bovendien was Tarik ’op basis van de vooraf gemaakte risico-inschatting’
voorzien van een zogenoemde bodycuff - een dwangbuis om zijn
onderarmen en handen - en tiewraps om zijn enkels. Dat liet toenmalig
asielminister Faber vorig jaar weten op Kamervragen van Volt en de Partij
voor de Dieren. Ergens tijdens de procedure werd daar ook nog een brede
zwarte band om zijn bovenbenen aan toegevoegd, blijkt uit het filmpje van
Ykema.
Wat daarin ook te zien is, is dat de verpleger op een gegeven moment de
plaats inneemt van een van de twee marechaussees. Terwijl de ene
marechaussee zijn hoofd vasthoudt, zijn de blauwe handschoenen van de
verpleger te zien bij de benen van Tarik. Ook is te zien dat de verpleger een
hand vasthoudt van de schreeuwende asielzoeker. Ykema: ,,De tweede
marechaussee was toen druk met andere passagiers. Ook moest hij
overleggen met de piloot.’’

Drie ambulances
Het vertrek werd geannuleerd, volgens de oud-minister omdat ’de vlucht
werd verstoord door enkele passagiers die zich tegen de uitzetting keerden’.
Nadat Ykema en haar kompaan uit het vliegtuig waren gezet, volgde een
tweede vertrekpoging. De minister meldt dat er geen medische aanleiding
was om dat niet te doen.

Ook dit keer ging het mis. De minister wijt dit aan ’intensieve verzet van de
vreemdeling en zijn krachtsinspanningen’, waardoor de verpleger moeite
had ’de medische waarden van de vreemdeling’ te controleren. De verpleger
sloeg alarm toen Tarik het bewustzijn leek te verliezen. Volgens de minister
was het ’niet mogelijk vast te stellen of dit een medische reden had of werd
geveinsd’. Drie ambulances werden opgetrommeld en Tarik werd ter
controle overgebracht naar een ziekenhuis, rapporteert de minister in haar
beantwoording van de Kamervragen. ,,Alwaar geen bijzonderheden werden
geconstateerd. De vreemdeling is dan ook dezelfde dag nog ontslagen uit het
ziekenhuis.’’
Omdat de gedwongen uitzetting plaatsvond een dag voor het verstrijken van
de geldende terugstuurtermijn binnen Europa (een half jaar), betekende het
mislukken ervan ook dat van uitzetting van Tarik geen sprake meer kon zijn.
Hij belandde alsnog in een reguliere asielprocedure. Die loopt nog steeds,
aangezien de wachttijd sowieso al achttien maanden is en voor Syriërs
vanwege de veranderde situatie in dat land nog eens een half jaar langer.

Smoren
Het gaat naar omstandigheden goed met Tarik, vertelt Roos Ykema. Volgens
haar was het geweld tegen haar protegé schokkend. Een van de
marechaussees zou geprobeerd hebben zijn geschreeuw te smoren door zijn
kaken op elkaar te drukken. Tarik zou bewusteloos zijn geraakt omdat hij
geen adem kreeg. ,,Juist doordat een verpleegkundige de marechaussee
hierbij hielp, heeft hij nu ook een trauma dat is gericht op de
gezondheidszorg. Hij heeft psychische hulp nodig, maar durft er niet om te
vragen. Dat hij zich de laatste tijd beter voelt, heeft hij op eigen kracht
bereikt.’’
Ykema stelt namens Tarik dat verpleegkundigen zich verre moeten houden
van het toepassen van geweld. ,,Zo’n gedwongen uitzetting is een bestuurlijke beslissing.

Er is geen sprake van een crimineel of van strafrecht.’’
Bij de hoorzitting vrijdag van het tuchtcollege vroeg Tarik de verpleger via
zijn tolk Arabisch waarom de verpleger hem niet heeft gerustgesteld.
,,Waarom heeft hij me niet verteld hoe ik anders kon ademhalen?’’ De
verpleger reageerde hierop met de mededeling dat Tarik kalmerende
medicatie was voorgeschreven. ,,Toen het schreeuwen en dergelijke begon,
was er geen enkele mogelijkheid meer om tot meneer door te dringen.’’

Marechaussee getuigt
De marechaussee die in het vliegtuig de leiding had was als getuige
opgeroepen door de advocaat van de verpleger. Hij verklaarde dat er volgens
hem sprake was van een geplande actie en dat de asielzoeker ’alles gaf’.
,,Het was heel heftig en duurde heel lang. Hij bleef schreeuwen en trappen
met zijn benen, ondanks de kaakfixatie door mijn collega. Meestal stopt het
als iemand onder controle is. Hij ging op maximale kracht door.’’
De advocaat van de verpleger wees erop dat er geen leidraad is die
voorschrijft hoe een verpleegkundige moet handelen in zo’n extreem
gespannen situatie. ,,Met actievoerders die een gedwongen uitzetting
proberen te voorkomen in een overvol vliegtuig.’’
Het tuchtcollege in Amsterdam doet op 9 januari uitspraak. Directeur Bas
Bonhof van Dutch Medical Group, de werkgever van de verpleger, wil tot die
tijd niet inhoudelijk reageren.
Naast de tuchtzaak lopen er nog klachtenprocedures van Tarik bij Dutch
Medical Group, de Inspectie Gezondheidszorg, de Geschillencommissie
Zorg, de Dienst Terugkeer en Vertrek en bij de Koninklijke Marechaussee.
Ykema: ,,Tarik hoopt op strakkere richtlijnen voor medische escortes.
Daarnaast hoopt hij op een schadevergoeding en in elk geval op erkenning
van wat hem is aangedaan.’’

Bron: Noordhollands Dagblad

Vliegend personeel te diep in het glaasje gekeken

Bron: Politie.nl

Erfgoed marechaussee door schenking aan Staat beter beheerd

De Stichting Museum der Koninklijke Marechaussee (SMK) schenkt haar collectie aan de Staat der Nederlanden. De commandant van de marechaussee luitenant-generaal Annelore Roelofs tekende gisteren de schenkingsovereenkomst. Met deze gift wordt het erfgoed van de marechaussee  beschermd voor de toekomst, professioneel beheerd en gedeeld met een breed publiek.

De collectie was sinds 2012 al in bruikleen bij de Staat en werd beheerd door de Stichting Koninklijke Defensiemusea (SKD). De Staat wordt nu eigenaar maar laat de collectie in beheer bij de SKD. 

Volgens de Erfgoedwet heeft Defensie de wettelijke taak militair erfgoed goed te bewaren. Door de collectie nu officieel over te nemen, wordt de Staat (lees Defensie) verantwoordelijk voor professioneel beheer en behoud. Hierop wordt toegezien door de  Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed.

Stichtingen die erfgoed bij Defensie beheren, kampen in veel gevallen met een gebrek aan expertise als het gaat om professioneel behoud en beheer van een collectie. Dat is in de praktijk gebleken. Ook bleek dat ze onvoldoende beschikken over juiste huisvesting en (financiële) middelen. 

Nationaal Militair Museum
De SKD heeft dit de afgelopen jaren verbeterd. De collectie is gesorteerd, geregistreerd, gefotografeerd en gereinigd. Vervolgens is deze ondergebracht in het professionele depot van het Nationaal Militair Museum (NMM) in Soesterberg. 

De schenking omvat ruim 6.000 voorwerpen die worden opgenomen in de Rijkscollectie Militair Erfgoed. Het verhaal van de marechaussee is sinds begin 2025 zichtbaar in de vaste tentoonstelling van het NMM. Hierdoor is de collectie toegankelijk voor een veel groter publiek. In de toekomst is deze ook digitaal te raadplegen. 

Bron: Ministerie van Defensie

Wassenaars Maaldrift op definitieve lijst voor uitbreiding Defensie

Wassenaars Maaldrift op definitieve lijst voor uitbreiding Defensie, binnen de huidige grenzen van het terrein.
Het Wassenaarse complex Maaldrift staat op de definitieve lijst van uitbreidingslocaties die het Ministerie van Defensie naar het demissionaire kabinet heeft gestuurd. Defensie wil er een trainingscentrum voor de Koninklijke Marechaussee met een (indoor)schietbaan, sportplekken, kantoorruimte, leslokalen, legering en munitieopslag.
 
Op de plek waar tegenwoordig een onderhoudswerkplaats te vinden is voor wiel- en lichte rupsvoertuigen, wil Defensie een trainingscentrum voor de Koninklijke Marechaussee maken. Het huidige Maaldrift is nu ingericht voor ongeveer 750 werknemers terwijl er bijna twee keer zoveel in dienst zijn. En dat aantal stijgt. Door de uitbreiding op het bestaande terrein te doen, hoeft het personeel zich niet ver te verplaatsen. De schietbaan gaat ook gebruikt worden door de eenheden op Schiphol.

Gebouwen
Voor de gemeente Wassenaar was het een uitgangspunt om de benodigde uitbreiding binnen de grenzen van de huidige zeventien hectare te faciliteren. Staatssecretaris Tuinman gaf eerder aan dertig hectare nodig te hebben. Uit onderzoek van Defensie blijkt dat het trainingscentrum en de campus op het bestaande terrein gemaakt kunnen worden. De gevolgen voor de omgeving zijn dan zo klein mogelijk. Het tekort aan ruimte wordt opgelost door te kijken naar meer en vooral hogere gebouwen op het terrein.

In oktober werd bekend dat de marechaussee op korte termijn ook al extra gebruik gaat maken van het terrein, zo schrijft de Wassenaarse Krant. Aspirant-marechaussees worden in een labyrint gemaakt van tenten getraind en geobserveerd. Een startdatum is nog niet bekend, maar het kan al binnen enkele weken zo ver zijn.

Verkeer
Voor de Wassenaarse gemeenteraad is het belangrijk dat er een oplossing wordt gezocht voor de verkeersproblemen rondom de rotonde Rozenplein. Dat is een van de toegangswegen naar het dorp vanaf de A44. De raad riep het college op om de verbetering van die verkeerssituatie te betrekken bij de gesprekken over de uitbreidingen bij Maaldrift. Er zijn op dit moment drie conceptplannen waar nog tussen gekozen moet worden. Twee bevatten een tunnel onder de snelweg door, en een ander een nieuwe afrit.

Maaldrift is een van de 56 locaties in het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie. Maandag maakte het ministerie de lijst met definitieve plekken bekend waar ze wil gaan uitbreiden, en stuurde hem naar het demissionaire kabinet. Nadat die een definitief besluit neemt in december buigt de Tweede Kamer zich over het plan.

Bron: Leidsch Dagblad

Marechaussee houdt vermoedelijke opdrachtgever drugssmokkel aan

Het Drugsteam Schiphol (DTS) van de Koninklijke Marechaussee heeft op vrijdag 21 november een 55-jarige man uit Amsterdam aangehouden. De man wordt verdacht van betrokkenheid bij de invoer van verdovende middelen.

Het onderzoek naar de verdachte startte na de aanhouding van een drugskoerier. Uit analyse van telecomgegevens kwam de 55-jarige Amsterdammer als vermoedelijke opdrachtgever naar voren.

Na de aanhouding heeft de Marechaussee de woning van de verdachte doorzocht. Hierbij zijn een handelsvoorraad van circa 130 gram cocaïne, drie airsoftwapens en ruim 10.000 euro aan contant geld aangetroffen. Alle goederen zijn in beslag genomen voor verder onderzoek.

De verdachte is maandag 24 november voorgeleid aan de rechter-commissaris. Die heeft besloten dat de man 14 dagen langer vast blijft zitten. De Koninklijke Marechaussee zet onder leiding van het OM Noord-Holland het onderzoek voort.

Bron: Koninklijke Marechaussee

Van Weel: geen asielzoekers met valse papieren in Nederland

Minister David van Weel (Asiel en Migratie) vertrouwt erop dat Nederlandse diensten geen toegang verlenen aan asielzoekers die hier geen recht op hebben. De VVD'er "hoopt" daarom dat er momenteel geen enkele asielzoeker in Nederland verblijft die met valse papieren is binnengekomen, al kon hij dat niet garanderen. Dat zei hij dinsdag tijdens het vragenuur na vragen van PVV-Kamerlid Marina Vondeling over een Telegraaf-artikel.

Maandag meldde De Telegraaf dat twee Syriërs in Turkije zich voordoen als advocaat en juridisch deskundige, en tegen betaling valse Nederlandse paspoorten en verblijfsvergunningen verkopen aan Syriërs die naar Europa willen reizen.

"Een hele vervelende zaak", aldus Van Weel. Hij gaat er echter vanuit dat de marechaussee dit soort documenten aan de grens weet te onderscheppen. Daarbij voegde hij toe dat als vluchtelingen "zo dom zouden zijn" om met deze valse papieren asiel aan te vragen, zij meteen "door de mand" zouden vallen.

Bron: Media