Actuele nieuwsberichten

Een misdaad in het vliegtuig: welk land pakt je op?

Wat gebeurt als je een misdaad pleegt in het vliegtuig? Dat vroeg een van de luisteraars van Het Misdaadbureau van Omroep WNL zich af. Want onder welk land en welke regels val je dan eigenlijk?

Volgens Ruben Verbunt van de Koninklijke Marechaussee is dat van een aantal factoren afhankelijk. Als het vliegtuig nog aan de grond staat, heeft dat land het recht om de verdachte te vervolgen. “Als het vliegveld in de lucht hangt, dan zijn er een aantal andere zaken die meespelen”, vertelt Verbunt.

Je kunt bijvoorbeeld kijken naar van welk land de luchtvaartmaatschappij is én naar welk land het vliegtuig onderweg is: het land waar de verdachte dus aan zal komen. Verbunt: “Meestal heeft het land waar het vliegtuig uiteindelijk aankomt dus voorrang. Als iemand onderweg is naar Nederland en onderweg een strafbaar feit begaat, zal Nederland in de basis verantwoordelijk zijn voor de vervolging van de verdachte.”

Uitzonderingen
Natuurlijk zijn er ook uitzonderingen. Volgens Verbunt kan dat bijvoorbeeld te maken hebben met de nationaliteit van de verdachte. Toch stelt hij dat er in de basis wordt gekeken naar waar het vliegtuig aan de grond staat of waar die uiteindelijk naartoe vliegt. Wel zegt hij dat wanneer het gaat om een groot misdrijf zoals aanslagen, moord of andere geweldsincidenten waar grote gevangenisstraffen op staan, er kan worden afgeweken van die basisregels. “Dan zal naar aanleiding daarvan besloten worden wie overgaat tot vervolging”, aldus Verbunt.

Bron: WNL

Aso rookt in vliegtuig, later in marechaussee-bus en pist in cel 

Af en toe kom je van die idioten tegen die totaal geen opvoeding hebben genoten. De marechaussee meldt dat het op Eindhoven Airport een man heeft gearresteerd die het leuk vond om te roken in het vliegtuig, cabinepersoneel te bedreigen, vervolgens te roken in het busje van de marechaussee en later ook nog eens te pissen in zijn cel.

"Gisteren werden op een vlucht van Marrakesh naar Eindhoven twee passagiers betrapt op roken. Eén trof een schikking. De ander bedreigde de crew. Hij werd aangehouden, rookte in een voertuig van de Marechaussee en urineerde in zijn cel. Onderzoek loopt", aldus de pisnijdige Koninklijke Marechaussee op Twitter X.

Bron: PowNed

Militair verdacht van doodrijden fietser eerder vast om gijzeling

De militair die verdacht wordt van het doodrijden van een fietser in de buurt van Weert (Limburg), werd vorige week opgepakt op verdenking van het mishandelen en gijzelen van een vrouw. De bevestigt een woordvoerster van het Openbaar Ministerie na berichtgeving door Omroep Brabant.

De militair werd vorige week woensdag aangehouden in een woning in het Brabantse Helvoirt, nadat de vrouw in de ochtend op straat was gevonden. De militair is afgelopen dinsdag voorgeleid aan de rechter-commissaris, maar hij hoefde niet vast te blijven zitten. Hij was onder "bijzondere voorwaarden" vrijgelaten. Wat die voorwaarden waren, is niet bekendgemaakt. Het OM verdenkt de man nog steeds van mishandeling en zogenoemde wederrechtelijke vrijheidsberoving.
Donderdagmiddag werd op de Werkmansweg in Weert een 83-jarige fietser aangereden door een auto, waarvoor de militair is opgepakt. Hij wordt van meerdere strafbare feiten verdacht. Zo zou hij onder invloed zijn geweest en zijn doorgereden na de aanrijding.

De militair crashte met de auto na de aanrijding een paar honderd meter verderop tegen een boom. Pogingen de fietser te reanimeren mislukten. De man overleed aan zijn verwondingen. De militair raakte gewond en werd naar het ziekenhuis gebracht, waar hij is aangehouden.

De militair wordt verdacht van het veroorzaken van het dodelijke ongeluk, het verlaten van de plaats van het ongeval waarbij het slachtoffer in hulpeloze toestand is achtergelaten, en van het rijden onder invloed. Volgens een woordvoerder van de marechaussee is niet bekend of het mogelijk gaat om drank of drugs.

Op beelden van na het ongeval is te zien dat de auto zwaar beschadigd is geraakt. De fiets van het slachtoffer hing zelfs aan een tak van een boom.

De militair en de vrouw die mishandeld en gegijzeld zou zijn, kenden elkaar vermoedelijk. Wat precies hun relatie was, is onbekend. Tijdens het doorzoeken van de woning in Helvoirt is na die eerste aanhouding een kleine hoeveelheid harddrugs gevonden.

Bron: Noordhollands Dagblad

Bij vliegbasis opgepakte Amerikanen mogen jaar Nederland niet in

VOLKEL - Vier Amerikanen die woensdag zijn aangehouden bij een demonstratie bij Vliegbasis Volkel worden teruggestuurd naar de Verenigde Staten. Ze moeten Nederland binnen 28 dagen verlaten. Drie van hen mogen bovendien voor een jaar niet naar Nederland reizen of er zijn. Dat zogeheten inreisverbod geldt ook voor de andere landen die vallen onder het zogeheten Schengengebied. Die sanctie is opgelegd omdat het drietal deze week meerdere keren is aangehouden bij demonstraties rond het militaire terrein, zegt een woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee.

Het komt niet vaak voor dat de marechaussee om deze reden een inreisverbod oplegt. Doorgaans doet de marechaussee dat als ze iemand treffen die illegaal in Nederland is of iemand die al te lang in Nederland is gebleven, aldus de woordvoerder. De vier Amerikanen werden met elf andere demonstranten aangehouden toen ze probeerden toegang te krijgen tot de vliegbasis door een gat te graven onder het hekwerk door. De overige demonstranten werden aan het eind van de dag vrijgelaten, liet de politie weten.

De actie bij de vliegbasis was van tevoren al aangekondigd. Van 4 tot 10 augustus wordt daar actie gevoerd tegen kernwapens en CO2-uitstoot. Woensdag wilden de actievoerders een of meerdere tunnels onder het hek door graven. Daarna wilden ze op de landingsbaan gaan zitten „om te stoppen met oefenen voor oorlog en vernietiging”, staat op de site onkruitvergaatniet.nl.

Dinsdagochtend werden al tien mensen aangehouden op de vliegbasis. De tien waren over het hek geklommen en op de start- en landingsbaan gaan zitten. Ze werden aangehouden omdat ze zich op verboden terrein begaven.

Bron: De Telegraaf

Interview met Hans Leijtens, Directeur Frontex

Frontex wil het anders gaan doen op de Middellandse Zee: ‘De ambitie is nul doden, anders ben je geen knip voor de neus waard’

Na felle kritiek over illegale pushbacks, een verziekte cultuur en falen bij de recente scheepsramp in Griekenland, probeert de nieuwe baas, Hans Leijtens, orde op zaken te stellen bij het Europese grensbewakingsagentschap Frontex.

Peter Giesen9 augustus 2023, 19:14

Op internet kun je voor drie tientjes een ‘Fuck Frontex’-T-shirt kopen. Voor activisten is Frontex, het Europese agentschap voor grensbewaking, het symbool van een in hun ogen wreed en repressief Europees migratie- en asielbeleid, dat vluchtelingen en migranten dwingt de levensgevaarlijke oversteek over de Middellandse Zee te maken.

Frontex groeit snel, want Europa vindt de bewaking van zijn buitengrenzen belangrijk. In 2027 moeten er 10 duizend Frontex-grenswachters zijn, terwijl het jaarlijkse budget 1 miljard euro zal bedragen. Maar Frontex ligt ook onder vuur. In 2022 kwam het agentschap in een crisis terecht na een vernietigend rapport van Olaf, de antifraudedienst van de Europese Unie. Volgens Olaf was de cultuur op het hoofdkantoor in Warschau verziekt. Bovendien bevestigde Olaf wat media en mensenrechtenorganisaties al jaren zeiden: Frontex was betrokken bij illegale pushbacks, het ‘terugduwen’ van vluchtelingen en migranten, zonder ze de kans te geven om asiel aan te vragen. Informatie hierover werd op het hoofdkantoor verdoezeld. De directeur van Frontex, de Fransman Fabrice Leggeri, moest opstappen.

Zijn opvolger is de Nederlander Hans Leijtens (60), voorheen onder meer commandant van de Koninklijke Marechaussee. Hij trad aan in maart 2023 om orde op zaken te stellen, de cultuur in Warschau te verbeteren en ervoor te zorgen dat Frontex de rechten van vluchtelingen en migranten verbetert. Frontex moet veranderen, zegt hij, in zijn directiekamer in een glimmende, postcommunistische torenflat in een buitenwijk van Warschau.

Bent u bezig aan een charme-offensief?
‘Nee, zo zou ik dat niet willen zeggen. De grootste fout die ik zou kunnen maken, is suggereren dat we er al zijn, dat er geen probleem is. Dat is er namelijk wel. Mensen mogen van ons verwachten dat we ons aan professionele standaarden houden. Dat overstijgt het respecteren van de wet. Het gaat ook om de vraag: hoe ga je met migranten om? Maar ik verwacht niet dat ik op mijn woord word geloofd. Woorden zijn leeg als ze niet door daden worden gevolgd.’

Dus geen pushbacks meer onder uw leiding?
‘Dat kan ik niet zeggen, omdat ik niet iedereen aan een touwtje heb.’

In het verleden is het toch vaak zo gegaan dat een land als Griekenland migranten terugstuurde, terwijl Frontex de andere kant op keek?
‘Nee, dat bestrijd ik. We hebben nooit de andere kant opgekeken.’

Maar volgens Olaf heeft Frontex bewust een vliegtuig naar een ander gebied gedirigeerd zodat het geen getuige hoefde te zijn van Griekse pushbacks.
‘Dat weet ik niet, dat was voor mijn tijd. Het Olaf-rapport ging niet over de pushbacks zelf, maar over de manier waarop Frontex omging met de informatie daarover. Olaf zei: er is gemanipuleerd, er is niet toegestaan gedrag door leidinggevenden vertoond, mensen zijn onder druk gezet.’

U zegt: incidenten zijn altijd mogelijk, maar Frontex moet er fatsoenlijk mee omgaan.
‘We moeten heel transparant zijn, ook als we fouten hebben gemaakt. We moeten vertrouwen winnen. Dat krijg je niet, dat verdien je. Toen ik nog commandant was van de Marechaussee, ontsloeg ik elk jaar gemiddeld vijftig mensen. Niet omdat ik dat leuk vond, maar omdat ik dingen zag die niet konden. Ik geef dat voorbeeld om te laten zien dat er consequenties zijn als er dingen fout gaan.’

Op een beeldscherm in de situation room van Frontex vaart een tanker over de Middellandse Zee. De ogen van de Europese grensbewaking bevinden zich in Warschau. Vliegtuigen, drones en camera’s maken beelden van de Middellandse Zee, de Balkan en andere grensgebieden, 24 uur per etmaal. In Warschau worden ze bekeken en geanalyseerd.

Bij incidenten – zoals een schip in nood of een verdacht transport – worden de lokale autoriteiten gewaarschuwd. Zo zagen Frontex-medewerkers op 14 juni als eersten dat de trawler Adriana in moeilijkheden verkeerde voor de kust bij het Griekse Pylos. Ze alarmeerden de Griekse kustwacht, maar die wachtte lang met ingrijpen. Uiteindelijk zonk de Adriana, waarbij naar schatting 750 migranten en vluchtelingen verdronken.

De Ombudsman van de EU gaat onderzoek doen naar de rol van Frontex bij deze ramp. Had u niet meer druk moeten uitoefenen op Griekenland, zodat de Griekse kustwacht sneller in actie was gekomen?
‘Een vliegtuig van ons zag het schip, maar moest terug omdat de brandstof op was. Daarna werden we door Griekenland naar een ander incident gestuurd, ten zuiden van Kreta, waar tachtig mensen ronddobberden op een overbevolkt schip. Die zijn later gered door de Grieken. Toen dat onder controle was, zijn we alsnog naar Pylos gevlogen, maar toen was het schip al gezonken.’

U heeft niet het gevoel dat Frontex fouten heeft gemaakt.
‘Als ik dat gevoel had, had ik het eerder gezegd. Maar ik ga nu niets zeggen, omdat het onderzoek in handen van de Ombudsman is.’

In het verleden heeft Frontex zich vaak verdedigd door naar de lidstaten te wijzen, vooral naar Griekenland. Nationale kustwachten maakten zich schuldig aan pushbacks, niet Frontex zelf. Maar als lidstaten systematisch de grondrechten van migranten schenden, kan Frontex zich terugtrekken uit dat land. Vorige maand bepleitte de fundamental rights officer van Frontex, die erop toeziet dat de grondrechten van vluchtelingen en migranten worden nageleefd, een vertrek uit Griekenland. Zijn advies was onder meer gebaseerd op een reconstructie van The New York Times in mei 2023, die liet zien hoe de Griekse kustwacht een groepje migranten op Lesbos in een bootje zette en overdroeg aan de Turkse kustwacht.

U heeft dat advies vooralsnog niet opgevolgd. Waarom niet?
‘De fundamental rights officer benadert deze kwestie vanuit de grondrechten. Hij kijkt niet naar de rest: wat zou dat betekenen voor de effectiviteit van onze operatie? We hebben daar mensen, we hebben vliegtuigen, die zouden dan moeten vertrekken.’

Daardoor zouden ook mensenlevens in gevaar kunnen komen, zei u in het Europees Parlement. Maar hoe lang kun je doorwerken met Griekenland zonder medeverantwoordelijk te worden voor schending van de grondrechten?
‘Ik heb tegen de verantwoordelijke Griekse minister gezegd: je hebt wel te maken met iets wat geloofwaardigheid heet. Ik vind dat we langzaam maar zeker een punt punt benaderen waarop we moeten zeggen: oké, maar die geloofwaardigheid staat wel een beetje onder spanning nu. We zijn nu echt heel intensief met de Grieken aan het praten. Ik moet wel resultaten zien. Want anders komt de geloofwaardigheid en zelfs de legaliteit onder druk te staan.’

Als Griekenland zijn leven niet betert, is terugtrekking mogelijk?
‘Zeker.’

Volgens de Franse krant Le Monde werd Griekenland in de management board van Frontex, waarin de lidstaten zitting hebben, stilzwijgend gesteund omdat de Grieken het vuile werk opknappen en migranten tegenhouden.
‘Het is niet zo dat iedereen daar knikkend bij zit. Ook daar vinden discussies plaats over de legitimiteit en de legaliteit van optredens.’

Maar loopt u niet tegen een spanningsveld aan? Enerzijds moet u grondrechten van migranten respecteren, anderzijds willen de lidstaten van de EU de migratiecijfers omlaag krijgen.
‘Dat wordt wel vaker als een soort tegengesteld belang gezien, maar dat is het niet. Het is niet zo dat je ten koste van alles mensen wilt of mag tegenhouden. Daar zijn gewoon regels voor.’

Wat vindt u van de deal tussen de EU en Tunesië?
‘Als we niet de garanties krijgen dat fundamentele rechten worden geëerbiedigd, wordt het voor ons heel ingewikkeld om met Tunesië samen te werken. Met welk land dan ook, trouwens.’

Volgens Human Rights Watch werkt u wel samen met Libië. Bootjes met migranten worden onderschept door de Libische kustwacht, na een melding van Frontex, aldus Human Rights Watch. Zo werden migranten teruggebracht naar een land dat ook volgens Frontex zelf niet veilig is.
‘Wij geven alleen de posities door van schepen die in moeilijkheden verkeren. Als dat in de Libische search and rescue-zone is, geven we dat door aan Libië. Dat is ook onze plicht, anders zouden we met mensenlevens spelen. Andere gevallen zijn mij niet bekend.’

Human Rights Watch geeft een voorbeeld van een ngo-reddingsschip, de Sea Watch, dat geen signaal kreeg, terwijl de Libische kustwacht wel werd ingeseind.
‘Als een schip in moeilijkheden verkeert, worden alleen de overheidsdiensten geïnformeerd. Alleen als een schip onmiddellijk dreigt te zinken, gaat er een mayday-call uit naar alle schepen uit de buurt. Dat is gewoon hoe het geregeld is, niet alleen in Europa, maar in de internationale maritieme wetgeving.’

De discussie over de redding van migranten op de Middellandse Zee is de afgelopen jaren sterk gepolitiseerd. Hulporganisaties wordt verweten dat hun schepen als ‘veerdiensten’ naar Europa fungeren, terwijl Frontex en de nationale kustwachten door sommigen worden beschouwd als het harteloze gezicht van ‘Fort Europa’. De werkelijkheid is genuanceerd, blijkt onder meer uit Italiaanse cijfers. In 2022 werd bij aankomst over zee 54 procent van de migranten gered door de kustwacht, en 14 procent door ngo-schepen. Frontex was van januari tot juni 2023 betrokken bij bijna 24 duizend reddingen, volgens cijfers van het agentschap.

‘Het redden van mensen op zee is geen migratievraagstuk. Natuurlijk wordt het getriggerd door migratie, maar op het moment dat mensen op zee zijn, maakt het niet uit wat hun status is. Dan moet je ze gewoon redden. Ik denk ook dat de schepen van de ngo’s een belangrijke bijdrage leveren, omdat ze veel levens redden. Daar moet volgens mij niemand tegen zijn.’

Nul doden op de Middellandse Zee is uw ambitie, heeft u gezegd.
‘Misschien is dat onmogelijk, maar ik vind wel dat je die ambitie moet hebben, anders ben je geen knip voor de neus waard.’

Bron: De Volkskrant

Burgerwacht in opkomst: hoe ver mag je gaan?

Mag je als burger een inbreker met tiewraps vastbinden? Het gebeurde vorige week in Ter Apel, waar leden van een zogenoemde burgerwacht twee asielzoekers arresteerden. Steeds vaker nemen burgers het heft in eigen handen om criminelen op te sporen en te arresteren. Maar hoe ver mag je als burger gaan?

De burgerwacht in Ter Apel is opgericht om vermeende criminelen op te sporen en aan te houden. Het dorp heeft namelijk last van zogeheten veiligelanders, asielzoekers met weinig kans op een verblijfsvergunning. Volgens buurtbewoners veroorzaken ze veel overlast en dus nemen burgers het heft in eigen handen. Cijfers wezen eerder uit dat nergens in Nederland per inwoner meer winkeldiefstallen plaatsvinden dan in de gemeente waar Ter Apel ligt.

"Ik werd 's morgens rond kwart voor zes wakker en ik hoorde het geluid van het hekje bij ons achter het huis", vertelt Arjan Heidema van de burgerwacht in Ter Apel. "Ik ben uiteraard gaan kijken en toen zag ik twee jongens weglopen met een tas en met de step van mijn dochter."

Heidema bedacht zich geen moment en ging erachteraan:
Niet alleen in Ter Apel zijn inwoners actief met de opsporing van vermeende criminelen, ook in andere plaatsen bestaan burgerwachten, zoals in Cranendonck. Volgens een van de leden is overlast in de Brabantse gemeente aan de orde van de dag. "Het gaat om van alles: aanrandingen, bedreigingen, winkeldiefstallen, samenscholing, intimiderend gedrag, dronkenschap", somt chef-burgerwacht Harm van Leuken op.

"Als de overheid gewoon goed ingrijpt, is zo'n burgerwacht echt niet nodig", zegt Willeke Vroom van de burgerwacht in Ter Apel. "Overdag is het hier voldoende: je hebt marechaussee, politie, handhaving, winkelbeveiligers en straatcoaches. Maar 's avonds niet en dan zijn wij eigenlijk een beetje aan onszelf overgeleverd. Dus dan moet je zelf in actie komen."

Burgerarrest
Mogen burgers een andere burger aanhouden? Ja, zeggen de regels, maar wel onder bepaalde omstandigheden. "Zo moet het om een waarneming op heterdaad gaan", legt politierechter en emeritus hoogleraar sanctierecht Henny Sackers uit. "Je moet als het ware zien dat er bijvoorbeeld iets gestolen wordt en dan mag een burger in afwachting van de komst van de politie een verdachte burger aanhouden." Ook een burgerwacht vormen mag. "Op zich is dat niet verboden in Nederland, zo lang je je maar aan de wettelijke regels houdt."

Toch zijn burgerwachten omstreden. Burgemeesters zijn er geen voorstander van, en het ministerie van Justitie en Veiligheid laat Nieuwsuur weten: "Vooral de inwoners van Ter Apel en Cranendonck hebben met overlast te maken. Het is begrijpelijk dat zij dit beu zijn. Maar doe aangifte bij een strafbaar feit of bel de politie in geval van nood. Neem niet het heft in eigen handen."

Gevaarlijk
Ramon Meijerink van politiebond ACP begrijpt de beweegredenen van de burgerwacht wel, maar noemt het initiatief toch ongewenst. "Het kan namelijk gevaarlijk zijn voor de mensen die het uit moeten voeren." Ook kan het tot vervelende situaties leiden voor politieagenten. "Neem bijvoorbeeld een burgerwacht die iemand aanhoudt, wat achteraf onterecht blijkt te zijn. En dan? Hoe ga je dat oplossen?"

Een foto van het burgerarrest in Ter Apel na de woninginbraak van vorige week werd door leden van de burgerwacht gedeeld op Facebook. De politie en het openbaar ministerie gaven de burgerwacht een waarschuwing voor dit incident.

"Ik vind het nogal heftig", zegt hoogleraar en politierechter Sackers over de arrestatie. "Een woninginbraak zien we als een veel zwaarder delict dan winkeldiefstal, dus dan zou het wellicht bij een rechter nog net acceptabel kunnen zijn. Maar ik vind dat de verdachte hier wel erg stevig wordt aangepakt."

De burgerwachters in Ter Apel blijven stellig. "Als een burgerwacht niet meer nodig zou zijn: liever gisteren dan vandaag. Want dat betekent dan dat het weer veilig is", aldus Vroom. "Maar zo lang er niets aan de problemen gedaan wordt, blijven wij als burgerwacht gewoon doorgaan."

Bron: NOS